Ma’ruza-1 Mavzu: Kompyuter tarmoqlari fanining pridmet va vazifalari. Kompyuter tarmoqlarining qurilish tamoillari, texnologiyalari va protokollari

Mijoz va server orasidagi muloqotni qaydnomalar amalga oshiradi. Mijoz programma mijoz va server uchun bir xil bo’lgan amaliy programma qaydnomasiga o’tkazadi va uni uzatishni ta’minlovchi qaydnomalar orqali serverga uzatadi. Server esa mijoz so’rovini qabul qilib, mos qaydnoma orqali tegishli ma’lumot va resurslarni topib, tarmoq qaydnomasi asosida ularni mijoz kompyuterga jo’natadi. WWW bilan bog’liq bo’lgan savollar tahlilida ham ko’pincha ikkita so’z mijoz va server ko’p ishlatiladi. Mijoz server texnologiyasi WWW da ham keng foydalaniladi. Server programmasi Internetning har bir xost kompyuterlaridan olingan hujjatlarni boshqarish uchun xizmat qiladi.

Umumiy holda foydalanuvchilarning bog’lanishi quydagi rasmda keltirilganday bo’ladi va kommutatsiya usuliga ko’ra bajariladigan vazifalari bilan farqlanadi.

Umumiy holda foydalanuvchilarning bog’lanishi quydagi rasmda keltirilganday bo’ladi va kommutatsiya usuliga ko’ra bajariladigan vazifalari bilan farqlanadi.

Kanallar kommutatsiyasi.

Kanallar kommutatsiyasi usulida tugunlar o’rtasida uzluksiz fizikaviy kanallar hosil bo’lib, kommutatorlar yordamida alohida kanal qismlari ketma-ket ulangan bo’ladi, bir nechta fizikaviy kanallar yagona fizikaviy kanalni tashkil etadi va har bir kanalda uzatish tezligi bir xil bo’lish sharti asoslangan. Bunday yagona kanal ma’lumot uzatish jarayonidan avval o’rnatilishi kerak bo’ladi va bu kanal ulash o’rnatish jarayonida faqat ushbu bog’lanishga xizmat qiladi.

Kanallar kommutatsiyasining afzalliklari quyidagicha:

• - foydalanuvchilararo o’rnatilgan kanalda ma’lumot uzatish tezligi doimiy va ma’lum bo’ladi (foydalanuvchi sifatli uzatishga mo’ljallangan kanalning o’tkazish qobiliyatiga moslab kerakli tezlikni belgilash imkoniyatiga ega);
• - tarmoq orqali ma’lumot uzatishda to’xtalishlar darajasi past va doimiy bo’lishi (to’xtalishlarga sezgir real vaqtli trafik (ovoz, video)ning sifatli uzatilish imkoniyatiga ega).