|
Matematika fanidan to’garak ish rejasi
|
| bet | 10/63 | | Sana | 12.01.2024 | | Hajmi | 0,77 Mb. | | #135432 |
Bog'liq To\'garak. 10-11Oddiy va o'nii kasrlar
1 -t a' r i f.. Birlikning bir yoki bir necha ulushini ifodalovchi son kasr son deyiladi. Kasr sonlar ikki xil bo 'ladi: oddiy kasr va o 'nli kasr. Oddiy kasr o'z navbatida ikkiga bo'linadi: to 'g'ri kasr va noto 'g'ri kasr.
2 -t a' r i f.. Agar kasming surati maxrajidan kichik bo'lsa, bunday kasr to'g'ri kasr deyiladi.Oddiy kasrlaming umumiy ko 'rinishi shaklda bo'lib (bunda m 0), n ni kasrning surati, m ni esa kasrning maxraji deyiladi. Agar n
3 -t a' r i f..Kasming surati maxrajidan katta yoki teng bo'Isa, bunday kasr noto'g'ri kasr deyiladi.
4 -t a' r i f.. Maxraji 10 yoki uning darajalaridan iborat bo'lgan kasmi o'nli kasr deyiladi.
1 q o i d a. Oddiy kasmi o'nli kasr ko'rinishida yozish uchun uning suratini maxrajiga bo'lish kerak.
2 q o i d a. 0'nli kasrni oddiy kasr ko'rinishida yoysh uchun uning o'qilish tartibiga rioya qilgan holda yozish kerak.
Mi sol: 0,1— nol butun o'ndan bir, 2,01 — ikki butun yuzdan bir.
3 q o i d a.. Agar oddiy kasming maxraji 2 va 5 dan (yoki ulaming darajalaridan) iborat bo 'Isa, bunday oddiy kasr chekli o 'nli kasrga aylanadi. (Aks holda cheksiz o'nli kasr hosil bo'ladi.)
7-Mavzu: Irratsional sonlar. Davriy o’nli kasrlar.
O'lchovli kesmalar ratsional son tushunchasi bilan bog'liq. Agar o'lchovdosh ikki kesmadan birinchi kesmaning uzunligi a, ikkinchi kesmaning uzunligi b bo'lsa, u holda bu kesmalar o'zaro a-x=b tenglik bilan bog'langan bo'ladi, bunda a va b — ratsional sonlar.
O'lchovdosh bo'lmagan kesmalar ham mavjud. Masalan, kvadratning tomoni a bilan uning diagonali orasida \/2a=d munosabat mavjud bo'lib, ular o'lchovdosh emas. Bunda \/2 — irratsional son.
T a' r i f. Davriy bo 'Imagan cheksiz o 'nli kasr irratsional son deyiladi.
T a' r i f. Ratsional va irratsional sonlar birgalikda haqiqiy sonlar deyiladi.
Haqiqiy sonlar to'plami R bilan belgilanadi, u holda quyidagi munosabat o'rinii bo'ladi: N Z Q R.
|
| |
