Materialshunoslik book · September 020 citations reads 398 authors

Download 196.63 Kb.
bet	6/55
Sana	20.01.2024
Hajmi	196.63 Kb.
	#141823

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 55

Bog'liq
Materialshunoslik-fayllar.org
Оптималлаштириш назарияси, 1-laboratiriya, 3.4. шакл Dildora, Dildora, Introduction-to-Software (1), Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish Tabiiy resurslardan barqaror, Matlab, ~ (1), Foydalanilgan adabiyotlar, 13- variant Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida sanoat sohasidagi tarkibiy siljishlar va ularning samaradorligi., ishlab chiqarishni tashkil qilish va iqtisodiyot, Ekologiya fanidan test savollari Ekologiya atamasi qachon va kim tomonidan taklif qilindi? Ekologiya javoblar, РЕЗЮМЕ-Буронбоев Хушнудбек Турсунали угли, таржимаи ҳол

monokristall deb yuritiladi.
Butun kristall uning o‘sishiga biror tashqi qarshilik ko‘r-
satilmagan taqdirdagina hosil bo‘ladi. Odatda, kristall soviyot-
gan suyuq metall ichida sodir bo‘la boshlaydi. Metall qotgan sari
unda o‘sayotgan boshqa kristallar shakllangan kristallarning
to‘g‘ri shaklini buzib yuboradi, natijada kristallar donlarga
o‘xshab qoladi. Demak, tashqi shakli noto‘g‘ri kristall donlar
deb ataladi. Donlar ichida atomlar muayyan tartibda joy-
lashganicha qoladi.
Kristall jismlar atomlarining turli tekisliklarda turlicha zich-
likda joylashishi anizotropik xossa deb aytiladi.
Metallarning kristallanish jarayoni ikki bosqichda boradi,
birinchisi kristall markazlarining hosil bo‘lishi va ikkinchisi
hosil bo‘lgan markazlar atrofida kristallarning o‘sishi. Kris-
tallarning hosil bo‘lish jarayonini o‘rganish katta amaliy aha-
miyatga ega, chunki metallarning xossalari donlarning shakliga,
joylashishiga va kattaligiga bog‘liq. Demak, metallarning suyuq
holatdan qotish holatiga o‘tish jarayoni bu atomlarning to‘g‘ri
tartibda joylashishi (kristall panjara hosil bo‘lishi) dir.
Kristall jismlar ma’lum bir haroratda suyuq holatdan qat-
tiq holatga yoki, aksincha, qattiq holatdan suyuq holatga o‘tadi.
Bu harorat, mos ravishda, erish nuqtasi yoki qotish nuqtasi
deb aytiladi.
Suyuq metallning qattiq holatga o‘tish jarayoni birlamchi

kristallanish deb ataladi.

11
Ba’zi bir metall va qotishmalarda kristallanish jarayoni

tugagandan keyin ham ularning tuzilishida o‘zgarishlar davom
etadi. Bu jarayon ikkilamchi kristallanish deb aytiladi.
Qattiq holatdagi metall tuzilishida yuz beradigan o‘z-
garishlar allotropik o‘zgarishlar deyiladi.
Ikkilamchi kristallanish jarayoni shundan iboratki, ma’lum
haroratda metallning kristall panjarasi o‘zgaradi. Bu o‘zgarish
vaqtida atomlar qayta guruhlanib, yangi kristall panjara hosil
qiladi. Ikkilamchi kristallanish vaqtida metall xossalarining
o‘zgarishiga sabab mana shundan iborat. Bunday o‘zgarishlarni
metallarga termik ishlov berish jarayonida kuzatish mumkin.

Download 196.63 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 55

Download 196.63 Kb.