|
Mavzu: bolalarning maktabga aqliy tayyorlashning ijtimoiy psixologik xususiyatlari
|
| bet | 1/2 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 64,69 Kb. | | #257477 |
Bog'liq 11Kar va zaif eshituvchi bolalar bilan yakka mashg\'ulotlarni tashkil
MUNDARIJA
Kirish……………………….………………………………………………………3
I BOB. ZAIF ESHITUVCHI BOLALARDA YAKKA MASHGʻULOTLARNI OʻTKAZISHDA AXBOROT VOSITALARIDAN FOYDALANISHNING ILMIY NAZARIY ASOSLARI…………………………………….……......…6
1.1. Zaif eshituvchi bolalarda axborot kommunikatsiya texnologiyalarini qo'llash……………………………………………………………………………..6
1.2. Zaif eshituvchi bolalarda zamonaviy texnologik metodlar yordamida yakka mashg'ulotlarni tashkil qilish………………………………...…………….14
II BOB. ZAIF ESHITUVCHI BOLALARDA YAKKA TARTIBLI MASHG'ULOTLARNI TASHKIL QILISH……..………………………………20
2.1. Zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanishning ahamiyati……..…20
2.2. Zaif eshituvchi bolalarda yangi metodlarni qo'llash…….……………………28
Xulosa……………………………………………………………………………..37
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………...………………………40
Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Mamlakatimiz mustaqillikni qo’lga kiritgan davrni sarhisob qilsak, hukumatimiz tomonidan inson manfaatlarini ko’zlash va himoyalash jarayonida jamiyatimizning alohida yordamga muhtoj qatlamiga jiddiy e’tibor qaratib kelinayotganini kuzatamiz. BMTning bolalar muammolari bilan shug’ullanuvchi YuNISEF tashkilotining ijtimoiy monitoring natijalarida ham O’zbekiston bu borada o’ziga xos yutuqlarga erishayotgan davlatlardan biri ekanligi ko’rsatiladi. Mamlakatimiz mustaqillikni qo’lga kiritgan davrni sarhisob qilsak, hukumatimiz tomonidan inson manfaatlarini ko’zlash va himoyalash jarayonida jamiyatimizning alohida yordamga muhtoj qatlamiga jiddiy e’tibor qaratib kelinayotganini kuzatamiz.1
Mamlakatimizda eshitishida nuqsoni bo’lgan tayyorlov guruh tarbiyalanuvchilarining sog’lom tengqurlari qatori milliy ruhda tarbiyalanishlari, aqliy, ma’naviy-axloqiy, jismoniy jihatdan kamol topishlari, jamiyatdagi ijtimoiy hayotga mustaqil, etuk fuqarolik darajasida tayyor bo’lib etishishlari masalalariga jiddiy e’tibor qaratilmoqda. Ushbu vazifalarni hal etishda so’zlashuv nutqi markaziy o’rinni egallaydi.
F.F. Rau, L.V. Neyman va V.I. Beltyukovlarning ta’riflashicha, "zaif eshitish deb eshitishning shunday pasayishiga aytiladiki, bunda nutqni idrok qilishda qiyinchiliklar tug’iladiki, biroq maxsus yaratilgan shart sharoitlarda (ovozni kuchaytirish, gapiruvchining bevo-sita quloqqa yaqin kelishi, tovush kuchaytiruvchi asboblarni qо‘llash, va hakozo) eshitishi yordamida nutqiy muloqotga kirishish har holda mumkin bо‘ladi ."
Zaif eshituvchi bolalarni karlardan farqli ravishda zaif eshituv-chilar deb nomlash qabо‘l qilingan (karlar uchun tovush kuchaytirgich asboblar qо‘llanilsa ham nutqni idrok qilish imkoniyati bо‘lmaydi).
Eshituvchining yaqqol va turg’un pasayishi nafaqat nutqni idrok qilish, balki ekspressiv nutqning buzilishiga (yoki rivojlan-masligiga) ham olib keladi. Bu holda, har bir aniq holatda ekspressiv nutqning buzilishi (rivojlanmaganligi) darajasi eshitishning pasayishi darajasiga (daraja qanchalik og’ir bо‘lsa shunchalik yomonlashadi), zaif eshitishning boshlanish vaqtiga, bola rivojla-nishining shart-sharoitiga (nutqning rivojlanishi va saqlanishi bо‘yicha maxsus choralarni qо‘llash uning birmuncha yaxshi holatini ta’minlaydi) bog’liq bо‘ladi.
Eshituvi pasaygan bolalar uchun bevosita eshitish kamchiligi bilan bog’liq nutq komponentlarining (tarkibiy qismlar) shakllanma-ganligi xosdir. U nutqning barcha tomonlarini qamrab oladi. Biroq, zaif eshituvchilarda eshituv funksiyasi holati bilan bog’liq bо‘lmagan nutqiy kamchiliklarning shakli ham kuzatiladi. Bо‘lar duduq-lanish; nutq tempining buzilishi, rinolaliya, optik disgrafiya va disleksiya, dizartriya, mexanik dislaliya, ovoz buzilishi, alaliya, erta bolalar afaziyasi.
Fonetik-fonematik buzilishlar
Fonematik tizimning normal faoliyat kо‘rsatishi barcha nutq tovushlarining bexato eshituv differensatsiyasi imkoniyatini (akustik jihatdan yaqin tovushlarni qо‘shganda ham) va ularning tо‘g’ri talaffuzini kо‘zda tutadi. Fonetik tizim holatini harakterlovchi bu ikki tomon, erta paydo bо‘lgan zaif eshitishda normal shakllana olmaydi.
|
| |
