|
o ‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
|
| bet | 28/107 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 1,21 Mb. | | #263146 |
Bog'liq 2 5433733911249158641o ‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
kimyoviy moddalar haqidagi tushunchalar orqali bilimini oshirib borish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
kimyoviy ishlab chiqarish mahsulotlari va tabiat boyliklarini asrab-avaylashni bilish.
Milliy va umummadaniy kompetensiyalar:
badiiy va san’at asarlari bo‘lgan me’moriy obidalarni tiklashda kimyoviy birikmalardan foydalanilganligi haqida tushunchaga ega bo‘lish.
Darsning jihozi: a) darslik b) konspekt c) kompyuter d) bo’r,
Dars turi: fikrlashish mashqi, demonstratsiya, ma’ruza
Dars usuli: aralash
Dars materiallari va vositalar: darslik, kartochkalar, savollar, slayd, kompyuter, proyektor,
Yangi mavzu bayoni. Fransuz olimi A. Bekkerel 1896- yilda uran tuzlaridan rentgen nurlariga o‘xshash nurlar chiqishini aniqladi. Nobel mukofotining sohiblari: fransuz olimlari Mariya Skladovskaya-Kyuri bilan Pyer Kyurilar 1898- yilda radiometrik usul bilan radiy Ra va poloniy Po elementlarini kashf etdilar. Bu elementlar ham uranga o‘xshash hatto undan ham ko‘p nurlar chiqarishini aniqladilar.
Kimyoviy elementlarning beqaror izotoplari yadrolaridan turli zarrachalar va nurlar chiqarib boshqa xil yadroga aylanishi hodisasi radioaktivlik deb ataladi. “Radioaktiv” lotincha so‘z bo‘lib (radio — nur chiqaraman, aktavus — faol), faol nur chiqaruvchi demakdir.
Barcha izotoplari radioaktiv bo ‘Igan kimyoviy elementlar radioaktiv elementlar deyiladi.
Ingliz fizik olimi Ernest Rezerford radioaktiv nurlarni o‘rganish davomida bu nurlarni uch qismga: a-, (3- va y-nurlarga ajratdi. a-nurlar g'eliy atomining yadrosi ekanligini isbotladi. Xuddi o‘sha yili A. Bekkerel ham (3-nurlar elektronlar oqimi ekanligini isbotladi.
a-yemirilish. a-zarrachalar geliy atomining yadrosi ekanligini bilsak, bu yemirilish oqibatida radioaktiv elementning massasi 4 va zaryadi 2 birlikka kamayishini tushuna olamiz.Masalan: 2^Th -> ^He + 2^Ra
b-yemirilish. Radioaktiv element b-yemirilganda element atomi yadrosidag'i neytron protonga aylanadi va yadrodan elektron ajralib chiqadi. Natijada elementning yadro massasi o‘zgarmasdan zaryadi bir birlikka ortadi.
|
| |
