|
Mavzu: Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash Reja. Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi Mikroklimat Tuproq
|
| bet | 2/5 | | Sana | 05.02.2024 | | Hajmi | 58,27 Kb. | | #151622 |
Bog'liq 18 Mavzu Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlashMikroklimat
Mikroklimat deb kichik bir mahalliy joyda shakllangan relef, joy, tuproq tiplari, aloxida o'simliklar qoplami va iqlim sharoitiga aytiladi.
Ma'lum joyning mikroiqlim sharoitini maktab sharoitida o'rganish uchun albatta havo harorati va namligini o'lchab borish lozim bu ish ikki xil balandlikda olib boriladi.
er ustining yoki tuproqning 0-20 sm balandligidagi havo harorati;
tuproqning yuza qismidan 150-200 sm balandlikdagi havo harorati yoki odam bo'yi balandligidagi harorat.
Barcha o'lchashlarda kuzatuvlar har doim soya joyda olib boriladi. Agarda eming ustki qismida namlik yuqori bo'lsa, xatto kun issiq bo• lganda ham harorat 2-30C ga yuqori bo'ladi. Mikroiqlim kuzatishlarini vaziyatdan kelib chiqib turli sharoitlarda olib borish mumkin: o'rmon, o'tloq, yaylov, ekilgan dala, shudgorlangan maydon va hokazo. Bu joylarda ayniqsa o'simliklar qoplamining rivojlanishini kuzatib borganda o'zgarishlarni yaqqol sezish mumkin bo'ladi. Mikroiqlim shakllanishida shamolning o'rni juda katta hisoblanadi. Bundan tashqari mikroiqlimga mezorelef va tabiiy sharoitdagi qir-adirlaming joylashuvi ya'ni qiya yoki tekisligi ham katta ta'sir ko'rsatadi.
Kunning issiq kunlarida mezorelefning past tekislik joylarida havo harorati balandliklarga, chuqqilarga qaraganda 2-40C ga yuqori bo'lishi kuzatiladi, tepaliklarda tuman. shudring tez-tez bo- lishi tufayli harorat pasayib boradi. Qish kunlarida past tekisliklarda havo harorati baland tepa joylarga qaraganda bir necha daraja past bo•ladi. Shuningdek, janub tomonda harorat shimolga qaraganda yuqori bo'lishi ham xech kimga sir emas, mikroiqlimning o'zgarishi o'simliklar qoplamining shakllanib borishida ham o'z ta'sirini o'tkazadi.
Yuqoridagi kuzatishlarni faqatgina tuman va qishloq joylaridagi maktablarda olib borish mumkin chunki tabiiy muhit bu erlarda mavjud shahar joylarda kuzatishlar biroz o'zgaradi. sabab shuki shaharda o'simliklar va landshaftlar haqida deyarli ma•ıumol olib bo'lmaydi. Bu erda antrapogen omİlIarning
tabiatga ta'sirini yaqqol ko'rish mumkin. hamma joyda asfalt, beton uylar. toshdan bo' Igan binolar, katta yo'llar. issiqlik trubalari, zavod-thbrikalar, issiqlik chiqałuvchi stantsiyalar va ifloslangan atrof-muhitda ko'rish mumkin. Shaharlarda mikroklimat boshqacha bo•ladi, barcha issiqlar qo'shilib havo harorati bir muncha yuqori bo'lishiga sabab shuki quyosh nurining eł•ga tushish darajasi turli gazlar tuman, tutunlar qaytarishi yoki tutib qolishi sababli pasayadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Mavzu: Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash Reja. Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi Mikroklimat Tuproq
|
