Mavzu: Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash Reja. Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi Mikroklimat Tuproq

Download 58,27 Kb.
bet	4/5
Sana	05.02.2024
Hajmi	58,27 Kb.
	#151622

1 2 3 4 5

Bog'liq
18 Mavzu Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash

Kuzatish olib borish usullari
Kuzatish olib boriladigan mikrorayon hududida foydalanishga yaroqsiz holga kelib qolgan er maydonlari, ichishga yaroqsiz suvlar hududi avval belgilab olinadi. Ular hududi maxsus to'rlar yoki belgilar yordamida aniqlab olinib umurniy er maydoniga nisbatan foizda hisoblab chiqiladi:

ekin ekiladigan maydonning yaroqsiz holga kelishi. biotsenozning buzilishi:
yaylovlaming foydalanishga yaroqsizligi, umumiy yaylovga nisbatan;
ichimlik suvlaming ifloslanganligi, ichishga yaroqsizligi;
aholi yashaydigan joylarning umumiy er maydonidan necha foiz emi band qilib turganligi.

Statistik belgilariga qarab ekologik baholash
Ma' lum mikrorayonning ekologik yomonlashgan qismining ajratib olingan bo'lagi statistik belgilardan biri hisoblanadi. Eming statistik belgisi uning jamiyat tomonidan foydalanishga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini ko'rsatadi. Ekologik baholash yaroqsiz erlurda to'lta sinfga bo'linib baholanadi:

umumiy maydonning 5 % yaroqsiz bo' Isa bunday erlar ekologik yaroqli hisoblanadi;
umumiy maydonning 5dan 20 % gacha qismi yomonlashgan bo'lsa ekologik buzilish boshlandi deb hisoblash mumkin;

v) umumiy maydonning 20dan 50 % gacha qismi yomonlashgan bo'Isa ekologik krizis boshlandi deb hisoblash mumkin;
g) umumiy maydonning 50 % dan ziyod qismi yomonlashgan bo'lsa to'liq ekologik buzilgan deb hisoblash mumkin.
Erdan tôydalanishning ekologik buzilish foizi doimo joyning ekologik pasportiga yozib boriladi .
Dinamik belgilariga ko'ra ekologik baholash
Statistik belgilariga qarab kuzatuv Olib borilayotgan hududni umumiy bahoiash natijasida o'sha joyning aniq bir tushunchasi payda bo' ladi, aniq bir surati ko'z oldimizda gavdalanadi. Ma' lum bir joyda yillar davomida uzluksiz kuzatish Olib borish erdan foydalanishda yoki boshqa biron bir ekologik o•zgarish yuz berayotganini darhol bilib olishga va bu o'zgarishlarning nechog•lik tezlashayot-ganligini baholashga imkon beradi. Ma'lum hududda o'zgarishlar yuz berganini umumiy ekologik baholash (foizda) dinamik belgilariga qałab baholash hisob-lanadi. Ma'lum er maydonida ahvolning yomonlashib borishining o'sishi erning ekologik ahvolining buzilishini to'lt sinfga bo'lib o ^srganamiz:
a) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 0,5 %dan kam bo'lsa-ekologik mebyor buzilmagan;
b) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 0,5 %dan 2% gacha bo'lsaekologik meyor buzilaboshlangan;
d) ahvolning buzilish tezligi bir yilda ždan 4 %gacha kam bo'lsaekologik krizis boshlangan;
c) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 4 % dan ko'p bo'lsa-ekologik me'yor mutloq buzilgan;
Ushbu hududda er maydonining buzilib foydalanishga yaroqsizlanib barcha kuzatishlarni butun mikrarayon hududi bo'ylab Olib borib bo'lmaydi, shuning uchun kuzatishlar o'tkaziladigan joy barcha ekologik holatlami o'zida mujassam-lashtirgan dala kuzatishlarini Olib borishga qulay nuqta bo'lishi kerak. Ushbu joyda biotaning holatini, tuproqni, oqar suvlaming ayrim qismini, ekotizimni, tabiiy manzał•alarni va boshqa narsalami kuzatishga qulay jov bo'lishi kerak.

Download 58,27 Kb.

1 2 3 4 5

Download 58,27 Kb.