|
-rasm. Yangilik kiritishlar institutsional tuzilmasidagi xatarli sarmoyalar
|
| bet | 2/6 | | Sana | 16.02.2024 | | Hajmi | 141,11 Kb. | | #157558 |
Bog'liq 3-mavzu~1-rasm. Yangilik kiritishlar institutsional tuzilmasidagi xatarli sarmoyalar.
Kelajakdagi innovatsion tashkilotni rivojlanish qonunlari XXI asr iqtisodiyot haqida evolyutsion – institutsional haqidagi kabi gap yuritadi. Ammo 1990 yillardayoq amalda tashkilotlarning oraliq shakllarini yaratishga 30 % amerikali va 25 % yaponiyali firmalar murojaat qilganlar.
Bozor raqobat munosabatlari avtonom bo’linmalari mustaqil ishtirokchilarning birikish usullarni ko’p qirrali va yuqori malakalidir. bu shuning bilan izohlanadiki, markazlashtirilgan boshqaruv va bozor mexanizmi bir birlarini to’ladiradilar va harakatlarni birlashtirishdan sinergik samara beradilar. Markazlashtirilmagan model tor ixtisoslashishda afzalroqdir, shuning bilan bir vaqtda markazlashtirilgan model yangi bozorlar va yangi sohalarga kirishda katta samara beradi.
Innovatsion tashkilotning tizim sifatidagi evolyutsiyasi uning har tomonlama rivojlanishga qobiliyat bilan yaqindan bog’langandir. Xuddi har tomonlama rivojlanish firma ichidagi va firmalararo integratsion jarayonlarning kamchiliklarini qoplaydi. turli tuman shaxsiylashtirilgan bozor talabini qanoatlantirishga javob sifatida vujudga kelgan har tomonlama rivojlanish dastavval tovar turlari va mahsulotlarning turli – tumanligi samarasiz asoslangan. Innovatsion tashkilotda har tomonlama rivojlanishga qobiliyat birinchi navbatda tashkilot ichidagi o’zgarishlar: ishlab chiqarish quvvatlaridan ko’p maqsadli foydalanish, axborotlar, bilimlar, nou – xaularni firma ichida bir ishlab chiqarishda boshqasiga uzatish bilan bog’liqdir.
Tashkilotning har tomnlama rivojlanishning har xil shakllariga qobiliyati asosiy sohalar, texnologiyalar, mahsulot turlari asosida shakllandi. Innovatsion tashkilotdagi har tomonlama rivojlanishning etakchilari bo’lgan har xil sohalarning texnologiyalari va yuqori texnologik ishlab chiqarishlar asoslariga suyanishdan iboratdir. Bunday yondashish mahsulotning raqobatbardoshligini qo’llab – quvvatlash va yangi raqobat afzalligini yaratishning zarur sharti bo’ladi.
Daromadlikning etarlicha me’yoriga ega bo’lgan firma bitta soha imkoniyatlaridan foydalanishda, qoidaga ko’ra, har tomonlama rivojlanishni o’tkazmaydi. Bunda uning o’sish salohiyati pasaya boshlaydi. Ammo bozorlarni to’ldirilishi, o’sish istiqbollarini torayishi va yangi texnologiyalarni vujudga kelishi sari yirik tashkilotlar sohalarning tashqarisiga chiqadilar va innovatsiyalar asosidagi har tomonlama rivojlangan mahsulotni taklif qiladilar. Va bunda korporatsiyaning o’zi ko’pgina bozorlar, ko’p ilm talab qiladigan ishlab chiqarishlar va innovatsion oqimlar aloqasining markazi bo’ladilar.
Yangi ishlab chiqarishlar va yangi sohalarning “o’zagi” raqobatli tuzilmalarni tashkil qiladi, ilmiy – tadqiqot ishlamalariga yirik investitsiyalarni kiritadi, buning natijasida sotishlar hajmini ko’payishidan iborat bo’ladi. Har tomonlama rivojlanish firma “ichidan” (yapon yo’li) yoki “tashqari”dan firmalarni birlashishi, yutib yuborilishi, xarid qilinishi natijasida (amerikaga yo’l) boshlanishi mumkin.
Har tomonlama rivojlangan firma ham bozordagi o’sish sur’atlari va ham firmaning raqobat o’rni bo’yicha ancha orqada qoladi. Har tomonlama rivojlangan kompaniyaning bozordagi holatiga mos keluvchi ehtimol bo’lgan korporativ strategiya matritsali tahlil asosida tadqiqot qilindi, bu narsa 1-jadvalda namoyish qilinmoqda.
1-jadval
|
| |
