• Vaqtbay ish haqi qo`llaniladi.
  • Ish bay ish haqi 1. Oddiy ish bay 2. Ishbay mukofotli
  • Ish haqini tashkil etish shakllari va tizimlari




    Download 189,51 Kb.
    bet2/4
    Sana12.12.2023
    Hajmi189,51 Kb.
    #116652
    1   2   3   4
    Bog'liq
    ish haqi va mehnat m

    2. Ish haqini tashkil etish shakllari va tizimlari.
    Ish haqi shakllari:
    Vaqtbay ish haqi
    Ish bay ish haqi
    Ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori yoki bajarilgan ishning hajmiga qarab belgilanadi.
    Bunda ish haqi ishning davomiyligiga, ya`ni ishlangan vaqtga qarab to`lanadi.
    Vaqtbay ish haqi qo`llaniladi.
    • Mehnatning natijalarini aniq hisoblab bo`lmaydigan sohalarda;
    • Mahsulot ishlab chiqarish hajmi bevosita xodimlar mehnatiga bog`liq bo`lmagan, ya`ni texnologik jarayonlarning borishi bilan belgilanadigan sohalarda. Masalan, konveyrli va avtomat liniyali ishlab chiqarishda;
    • Lavozimdagi yoki aniq xizmat vazifasini bajaruvchilar uchun. Masalan, muhandis – texnik xodimlar, turli darajadagi boshqaruvchilar, xizmatchilar va boshqa shu kabilarga ish haqi to`lashda.

    Ishbay ish haqi to`lashda ish haqi miqdori (V) ayrim kasb (mehnat turlari) lar ta`rif stavkasida belgilangan haqini (Vts) ishlab chiqarishning me`yorlashtirilgan hajmiga (Qm) bo`lish orqali mahsulot birligi ratsenkasi (Mrats) aniqlab olinib, keyin u ishlab chiqarishning umumiy hajmi (Q)ga ko`paytiriladi:
    Mrats = --------------
    V = Mrats x Q
    Vtc
    QM
    Ish haqi to`lashning aniq mehnat sharoitlarini hisobga olib, qo`llaniladigan turlari ish haqi tizimini tashkil qiladi.
    Ish bay ish haqi
    1. Oddiy ish bay
    2. Ishbay mukofotli
    Bunda ishlab chiqarishning natijalari va boshqa ko`rsatkichlar uchun mukofot berish nazarda tutiladi.
    3. Ishbay progressiv
    Bunda ishlab chiqarishning me`yorlashtirilgan hajmi uchun belgilangan va undan ortiqchasiga oshirilgan ratsenka bo`yicha ish haqi to`lanadi.
    Bunda ish haqi mahsulot birligi uchun belgilangan yagona ratsenka bo`yicha to`lab boriladi.
    Tarmoqlar, mamlakat hududlari, ishlab chiqarish va kasb turlari, turli toifadagi xodimlar hamda xizmat vazifalari bo`yicha ish haqi darajasini tabaqalashtirish tarif tizimi orqali amalga oshiriladi.
    Tarif tizimi
    Unda ayrim kasb va ish turlarining ta`rifi, aniq bir ishni bajaruvchilarning malaka va ko`nikmalariga qo`yiladigan talablar hamda ularning razryadlari ko`rsatiladi.

    Download 189,51 Kb.
    1   2   3   4




    Download 189,51 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ish haqini tashkil etish shakllari va tizimlari

    Download 189,51 Kb.