Darsning tarkibiy qismi
(bosqichlari)
|
Ajratiladigan vaqt (reglament)
|
1
|
Tashkiliy qism
|
5 daqiqa
|
2
|
Ma’naviyat daqiqasi
|
3
|
O‘tilgan mavzuni takrorlash
|
5 daqiqa
|
4
|
Yangi mavzuni tushuntirish
|
25 daqiqa
|
5
|
Mustahkamlash
|
5 daqiqa
|
6
|
O‘quvchilarni baholash
|
5 daqiqa
|
7
|
Uyga vazifa berish
|
DARSNING BORISHI:
Tashkiliy qism: O‘quvchilar bilan salomlashib, sinf xonasining darsga tayyorlik darajasini tekshirish, davomatni aniqlash.
Ma’naviyat daqiqasi: O‘quvchilar bilan kunning muhim iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy, axloqiy-tarbiyaviy yangiliklari xususida qisqacha suhbat tashkil etish, ularga nisbatan o‘quvchilarning mustaqil yondashuvini tinglash, bahs-munozara uyushtirish.
O‘tilgan mavzuni takrorlash: O‘quvchilar bilan quyi sinflarda olingan bilimlarni og‘zaki yoki tarqatmali materiallar asosida takrorlash – savol-javob o‘tkaziladi. Mustaqil o‘qish uchun berilgan topshiriqlar o‘quvchilardan so‘raladi.
Yangi mavzu bayoni: O‘quvchilarga yangi mavzu yuzasidan quyidagi tushunchalar beriladi Dostonda ko‘plab badiiy timsollar yaratilgan. Xalq boshliqlari, oddiy fuqarolar, ko‘plab yigitlar, qiz va ayollarning takrorlanmas siymolari zo‘r badiiyat bilan
ko‘rsatib berilgan. Doston voqealari Zargar yurtining podshosi Shohdorxonning
Yovmit yurtiga bosqinchilik urushi qilishi bilan rivojlanib boradi. Bu yerda ikki davlat podsholarining, ya’ni Go‘ro‘g‘lining bobosi Odilxon podsho bilan Shohdorxonning
o‘ziga xos bo‘lgan xislatlari yoritiladi. Odilxon podshoning insoniy fazilatlariga qarama-qarshi o‘laroq, Shohdorxonning nuqsonlari ko‘zga tashlanadi. Shohdorxonning maslahatga quloq solmay, o‘ylamay qaror qabul qilishi, uzoqni ko‘ra bilmasligi ko‘plab insonlarning bevaqt o‘limiga, taqdirlarining o‘zgarib ketishiga sabab bo‘ladi. Chunki mana shu urush tufayli Go‘ro‘g‘lining ota-onasi – Ravshan va Bibi Hilol ham bolaligida Zargar eliga borib qolib, musofirchilikda voyaga yetadi.
Doston voqealari rivojida Rayhon arab obrazining ham o‘ziga xos o‘rni bor. U Shirvon yurtining podshosi bo‘lib, Iroq va Arabiston mamlakatlari unga qarar edi. Rayhon arab – Rustam kelbatli, pahlavon, qo‘rqmas va jasur, o‘ziga ishongan podshoh. Uning mingan oti chin tulpor bo‘lib, uni quvib yetib bo‘lmas edi. Buni Go‘ro‘g‘lining Rayhon arabga qarata aytgan quyidagi so‘rovidan ham anglash mumkin:
Ostingda o‘ynaydi chin tulpor oting,
Rustamga o‘xshaydi shon-u shavkating,
Qayerda, mehmonjon, sening elating,
Ajdaho nishonim, qaydin bo‘larsan?
Mustahkamlash: Darsning ushbu qismida o‘quvchilar dars yakunida quyida berilgan topshiriqlar va savollarga javob beradilar:
1. Dostonda qahramonlarning portretiga alohida e’tibor berilgan. Ularni qayta o‘qing, qiyoslang va har bir portretdan ko‘zda tutilgan badiiy maqsadlarni aniqlashga harakat qiling.
2. «Go‘ro‘g‘lining tug‘ilishi» dostonida xotin-qizlar tasviri», «Dostondagi Xoljuvon va Zaydinoy obrazlarining qiyoziy tahlili» mavzularidan birini tanlab, ijodiy matn tayyorlang.
3. Dostonda ot obrazi qanday tasvirlangan? Uni misollar yordamida tushuntirib bering.
|
