Mavzu mа’ruza rejasi Ma’lumotlar toifasini o‘zgartirish 4

• MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

• DASTURLASH 1

• ALGORITMLASH VA DASTURLASHNING ASOSIY TUSHUNCHALARI.

• 01
• MAVZU

Mа’ruza rejasi

• Ma’lumotlar toifasini o‘zgartirish

• 4

• Tilning bazaviy tushunchalari

• 1

• Identifikatorlar, ularga qiymat o‘zlashtirish usullari va operatorlari

• 2

• Inkrement va dekrement

• 3

• Matematik funksiyalar va kutubxonalar

• 5

Tilning bazaviy tushunchalari

• Tilning bazaviy tushunchalari

• void main()
• {
• }

• Dasturda kamida 1 ta funksiya main() bo’lishi shart

• void = «bo’sh»
• Kompilyator turlariga qarab int ga o’zgarishi mumkin

• Blok – dasturning bir qismi (boshlanishi)

• Dastur tanasi (yordamchi funksiya ham chaqiriladi)

• Blok – dasturning bir qismi (yakunlash)

• Tilning bazaviy tushunchalari

• Mumkin bo’lgan belgilar:
• Katta va kichik lotin alifbosi (A-Z, a-z)
• Ta’kidlovchi belgi _
• Raqamlar 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9
• Maxsus simvollar: “, {} | [ ] () + - / % \ ; ‘ . : ? < = > _ ! & * # ~ ^
• Mumkin bo’lmagan belgilar:
• Rus alifbosi.
• Probel.
• Qavs, turli belgilar, +,-,! va x.k.

• Nomni raqamlar bilan boshlash mumkin emas!

• !

• Identifikatorlar, ularga qiymat o’zlashtirish
• usullari va operatotlari

• Identifikatorlar lotin harflari, ostki chiziq belgisi va sonlar ketma-ketligidan iborat bo‘ladi. Identifikator lotin harfidan yoki ostki chiziq belgisidan boshlanishi lozim.
• Misol uchun:
• A1, _MAX, adress_01, RIM, rim
• Katta va kichik harflar farqlanadi, shuning uchun oxirgi ikki identifikator bir-biridan farq qiladi.
• Borland kompilyatorlaridan foydalanilganda nomning birinchi 32 harfi, ba'zi kompilyatorlarda 8 ta harfni inobatga oladi.
• Bu holda NUMBER_OF_TEST va NUMBER_OF_ROOM identifikatorlari bir biridan farq qilmaydi.

• Xizmatchi so’zlar

• Tiplar nomlari:
• char, short, int, unsigned, long, float, double.
• Operatorlar nomlari:
• if, else, switch, case, while, do, for, default, break, continue, goto.
• Xotira turlari:
• auto, register, static, extern.
• Tiplar bilan ishlash:
• typedef, sizeof.
• Struktura: struct, union.
• Chiqish: return, entry.

• O’zgaruvchi nima?

• O‘zgaruvchi - ma'lum nomga ega va o‘zida qiymatlarni saqlaydigan kompter xotirasidagi yacheyka.
• Dastur bajarilish jarayonida o‘zgaruvchilar qiymati o‘zgarishi mumkin.
• Yacheykaga yangi qiymat yozilganda eskisi o‘chib ketadi.
• O‘zgaruvchi tiplari:
• int – [-32768…32767] oraliqdagi butun sonlar (2 baytgacha)
• float – xaqiqiy son, floating point (4 baytgacha)
• char – belgi, character (1 baytgacha)