|
Mehnatga layoqatli aholi ulushi (foiz) va tug‘ilish darajasi (ming kishi) (2.1-rasm)
|
| bet | 4/6 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 246,06 Kb. | | #263217 |
Bog'liq 1Mavzu Mehnat bozorini davlat tomonidan tartibga solish7 Mehnatga layoqatli aholi ulushi (foiz) va tug‘ilish darajasi (ming kishi) (2.1-rasm)
2
O‘zbekistonda iqtisodiy faol aholi soni so‘nggi o‘n yillikda ijobiy dinamikani saqlab qolgan. 2022-yilda faol aholi soni qariyb 15 million kishini (jami aholining 41,7 foizini) tashkil etgan, bu 2016-yilga nisbatan 1 million nafarga ko‘p hisoblanadi. Bu farq inson kapitalining ortib borayotgan zaxirasini ifodalaydi.
Demografik yuk nisbati (foiz)(2.2-rasm) 3
2022-yil yakuni bo‘yicha 13,7 million kishi ish bilan ta’minlangan, bu 2016-yilgi ko‘rsatkichga nisbatan 3 foizga yoki 400 ming kishiga ko‘p. 2022-yilda bandlik organlariga ariza bergan ishsizlar soni 2021-yilga nisbatan 2 baravar kam bo‘lgan.
Mehnat bozoridagi vaziyat yetarlicha barqarorligicha qolmoqda. 2023-yilning birinchi yarmi yakunlariga ko‘ra, ishsizlik darajasi 8,1 foizga kamaygan. Mehnat ta’minoti (ish qidirish bilan bog‘liq so‘rovlar soni) to‘rtinchi chorakda barqarorligicha qolgan. Respublika bo‘ylab poytaxtdan ish qidirish, shuningdek, davlat fuqarolik xizmatchilarining vakant lavozimlari platformasi (argos.uz) orqali davlat xizmatiga bo‘lgan so‘rovlar ham yuqoriligicha qolmoqda.
2023-yil dekabr oyida internet orqali e’lon qilingan (Markaziy bank vakansiyalar soni sifatida baholagan) ishchi kuchiga bo‘lgan talab 49 mingdan ortiqni tashkil qilgan. Bo‘sh ish o‘rinlari asosan chakana savdo (5800), ishlab chiqarish (5,100), oziq-ovqat xizmati (4300) va qurilish (4,000) sohalarida mavjud.
So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, aholi bandligining ortishi davom etayotgan bo‘lsa-da, o‘sish sur’ati o‘tgan yilga nisbatan biroz pasaygan. 2023-yilning birinchi yarmi yakuni bo‘yicha ish bilan band aholi soni 13,9 million kishini tashkil etgan va 2022-yilning mos davriga nisbatan 0,7 foizga o‘sgan.
2023-yilning uchinchi choragida iqtisodiyotdagi o‘rtacha nominal ish haqi 4,4 million so‘mni tashkil etgan va yillik hisobda 18 foizga o‘sgan. Ish haqining o‘sish sur’atlari tarmoqlar bo‘yicha sezilarli darajada farq qiladi. Ish haqi axborot texnologiyalari (+44 foiz), turar joy va oziq-ovqat xizmatlari (+38 foiz), transport (+37 foiz), savdo (+32 foiz) va moliya (+30 foiz) sohasida sezilarli darajada oshib bormoqda.
2018-yildan 2023-yilning birinchi yarmigacha bo‘lgan davrda iqtisodiyotda unumdorlik o‘sgan. Sanoat va transport tarmoqlarida o‘sish sur’atlari yuqoriligicha qolmoqda, qishloq xo‘jaligi va savdoda esa o‘rtacha. Biroq 2023-yil o‘rtalarida qurilish sohasida unumdorlik biroz pasaygani kuzatilgan.
Iqtisodiyotdagi tarkibiy o‘zgarishlar (qishloq xo‘jaligi ulushining kamayishi va xizmat ko‘rsatish sohasining o‘sishi) fonida ayrim tarmoqlarda malakali ishchi kuchiga bo‘lgan yuqori talab, shuningdek, real ish haqi o‘sishini rag‘batlantirish siyosati unumdorlikning o‘sish sur’atlaridan o‘tib ketgan. Bu ishlab chiqarish xarajatlarini oshirib, keyinchalik yuqori narxlarda aks etishi mumkin. Bunday tendensiyani qurilish, savdo va transport sohalarida ko‘rish mumkin.
|
| |
