Mavzu: Metallarning fizik va kimyoviy xossalari. Metallarning aktivlik qatori. Xrom,Temir va Misning fizik-kimyoviy xossalari

Qo’llanilishi. Kaliy dixromat terichilik, tekstil, lak bo’yoq va farmatsevtika sanoatida ishlatiladi. Qo’rg’oshin xromat sariq bo’yoq tayyorlashda ishlatiladi. Kaliy dixromat va konsentrlangan sulfat kislota tehg miqdorda aralashtirilsa, xrompik deyiladi. Bu aralashma bilan kimyoviy idishlarni yuviladi

• Qo’llanilishi. Kaliy dixromat terichilik, tekstil, lak bo’yoq va farmatsevtika sanoatida ishlatiladi. Qo’rg’oshin xromat sariq bo’yoq tayyorlashda ishlatiladi. Kaliy dixromat va konsentrlangan sulfat kislota tehg miqdorda aralashtirilsa, xrompik deyiladi. Bu aralashma bilan kimyoviy idishlarni yuviladi

Temir

• Temir
•  Temir eng ko’p tarqalgan kimyoviy elementlardan biri hisoblanadi. Uning yer qobig’idagi miqdori 5% (massa) ga boradi. U tuproq, har xil minerallar, gemoglobin, xlorofil tarkibida bo’ladi. Temirni kometalarda, saturn xalqasida va quyoshda borligi aniqlangan. Temir erkin holda meteoritlar tarkibida uchraydi.
•  Temirning eng muhim rudalari
• Magnitli temirtosh yoki magnetit Fe3O4 ,bunda temirning miqdori 73 % ga boradi.
• Qizil temirtosh - Fe2O3(60%) va qo’ng’ir temirtosh -Fe2O3 *nH2O (60%). Temir shpatlari ham ma’lum

Fizik xossalari. Kimyoviy toza temir oq kumushsimon metall. U alyuminiydan bir oz qattiqroq.Oltin va kumushga nisbatan yumshoq. Agar motorni yakori toza temirdan yasalsa uning quvvati kremniyli temirga qaraganda 2 marta ortishi aniqlangan.

• Fizik xossalari. Kimyoviy toza temir oq kumushsimon metall. U alyuminiydan bir oz qattiqroq.Oltin va kumushga nisbatan yumshoq. Agar motorni yakori toza temirdan yasalsa uning quvvati kremniyli temirga qaraganda 2 marta ortishi aniqlangan.
• Temirni to’rtta allotropik shakl o’zgarishlari ma’lum. Bularga alfa, betta va gamma temirlar kiradi. Alfa temir 769o C gacha , betta temir esa 910 oC gacha , gamma temir 1400 oC va sigma (4 shakl o’zgarish) 1510 oC gacha mavjud. Agar temir tarkibida C,Si? Mn bo’lsa ular aralash holida bo’ladi.
• Toza temir suyuqlanish temperaturasi 1539oC lekin 600oC da yumshoq bo’lib qoladi. 1000o C da sim qilib cho’zilishi va bir-biriga ulanishi mumkin.