Mavzu: Molekulalarning elektron holatlari va elektron spektrlari Tuzuvchi: M. Usmonova

Molekulalarning spektrlari

Atomlaming spektrlaridan farqli ravishda molekulalarning spektrlari ancha murakkab bo’lib, ular elektron, tebranish va aylanish energiyalaridan tashkil topadi. Shuning uchun ham molekulalarning qo‘zg‘atilgan holatdagi energiyasi shu uchala energiya yigindisiga teng: ∆E=Ee+Et+Ea bu yerda, mos ravishda elektron, tebranish va aylanish energiyalari. Bu energiyalar orasidagi munosabat Ee>Et>Eabo‘lganligi uchun har bir elektron energiyasiga bir necha tebranish va har bir tebranish energiyasiga bir necha aylanish energiyalari to‘g ‘ri keladi. Shu sababli ham, agar atomlarda elektron aniq chastotali fotonni yutib yagona spektral chiziqni hosil qilsa, molekulalarda elektron o'tishlarning murakkabligi tufayli spektral yo'lak hosil bo'ladi. Spektral yo‘lak ko‘plab yaqin joylashgan spektral chiziqlardan iborat. Har bir molekula yoki uning tarkibiy qismining (funksional guruh) yo‘laklari farqli bo'lganligi bois, bir molekula yoki funksional gruppani ikkinchisidan shu asosda farqlash (sifat analizi) mumkin.

Aylanish spektrlari.

Aylanishdagi o'tishlar energiyasi kichik bo’lganligi uchun aylanish spektrining energiyasi judyam kichik bo‘ladi va spektr uzoq infraqizil va mikroto'lqin sohalarida (λ >50 mkm) joylashadi. Yengil molekulalarga xos aylanish spektrlari