Yuqori
kallak
Pastki kallak
Ichqo’yma
ni aylanib ketishidan
Pastki k
alllak
qopqog’i
Pastki kallak ichqo’yma
Shatun o’zagi
Yuqorigi k
allak
qopqog’i
Shatun qanday qismlardan tuzilgan?
Yangi o‘quv materiali bayoni:
Mavzu: Dvigatelning krivoship-shatun mexanizmiga servis xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash
Reja:
1.Dvigatelning krivoship-shatun mexanizmining qismlari. 2.Dvigatelning krivoship-shatun mexanizmini ta’mirlash. 3.Dvigatelning ishlash funksiyasi.
Mavzu bayoni
1-Reja: Krivoship-shatunli mexanizm dvigatelning asosiy qismi bo‘lib, qolgan barcha tizimlar harakatni undan oladi. Bu tizim dastaw al starter yordam ida harakatga keltiriladi. N atijada silindrga yonilg‘i-havo aralashm asi tushadi, u siqiladi va
uchqun yordamida yondiriladi, gazlar bosimi esa bir necha marta ortib ketadi (~4 MPa). Gazlar
posangilar 7 o‘rnatiladi.
harakatiga aylantirib beradi. Bu esa, o‘z
navbatida, dvigatelning barcha tizimlarini ishga tushirib
yuboradi. Dvigatel ishga tushgani zahoti starter uzib qo‘yiladi. Krivoship- shatun mexanizmi (11.1-rasm, a) krivoship 1, shatun 2 va porshen komplekti 3 dan tuzilgan. Krivoship tirsakli valning bir tirsagidan iborat bo‘lib, u podshipniklarda aylanuvchi tub bo‘yinlar 4, shatun bo‘yni 5va ikkitajag‘ 6dan tuzilgan. Odatda, jag‘larga
bosimi porshenga ta ’sir qilib, uning borib-keladigan harakatini
tirsakli valning aylanma
4-ilova
Yangi
o‘quv materialini mustahkamlash
2-Reja: Shatunning yuqori kallagi barmoqcha
vositasida porshen bilan, pastki kallagi esa krivoshipning shatun bo‘yni bilan sharnirli bog‘langan. Dvigatellarda, asosan ikki turdagi krivoship-shatunli mexanizm qo‘llaniladi: 1. Silindrning o‘qi tirsakli valning o‘qi bilan kesishadigan markaziy yoki aksial krivoship-shatunli mexanizm. 2. Silindrning o ‘qi tirsakli valning o ‘qiga nisbatan e masofaga siljigan dezaksial krivoship-shatunli mexanizm. Avtomobil dvigatellarida nisbiy dezak saj e ^ = — = 0,04- i-0,l (R — krivoship radiusi) chegarada o ‘zgaradi К va bu holda quyidagi afzalliklarga erishiladi: 1) dvigatelning bir tekis yeyilishi ta ’minlanadi; 2) porshenning tezligi yuqori chekka nuqta yaqinida kamayadi. K rivoship-shatunli m exanizm ning tu rlari a shatunli.
masofa qisman kattalashadi, buning natijasida dvigatelning ish h a jm i o rta d i, q u w a ti k o ‘p ay ad i. H o zirg i p ay td a dvigatellarda dezaksaj ning boshqa turi ko‘proq
ishlatilmoqda, ya’ni porshen o ‘qiga nisbatan uning barm og‘i e masofaga siljigan b o
‘ladi. Bu holda ham yuqorida sanab o ‘tilgan afzalliklarga erishiladi.