|
Mavzu: Pomol partiyalarini tarkibini xisoblash usullarini o’rganish. Ishdan maqsad. «Pomol partiya»
|
| bet | 2/19 | | Sana | 17.02.2024 | | Hajmi | 0,54 Mb. | | #158178 |
Bog'liq Pomol partiyaNazorat savollari
1.Pamol partiyani nima maqsadda tuziladi
2.Donni qaysi sifat ko’rsatkichlari hisobga olinadi
3.Pamol partiyada nechta usul qo’llaniladi
4.Komponent tushunchasi nimani belgilaydi.
5.Donning «pomol partiya» sini hisoblash uslubini tushuntiring
3– AMALIY MASHG‘ULOT
Mavzu:DON ARALASHMASI MASSASI UN TORTISHGA TAYYORLASHDA ZAMONAVIY DASTURIY PAKET IMKONIYATLARIDAN FOYDALANISH
Ishdan maqsad. «Don aralashmasi massasi » tuzishni hisoblash usullarini o‘zlashtirish.
Dastlabki tushunchalar: Don aralashmasi massasi un tortishga tayyorlashda tegirmonlarga kelib tushayotgan bug‘doyning texnologik xususiyatlari uning turi, navi, etishtirilgan туманning (joyning) iqlim va tuproq sharoitlari bilan belgilanadi. Don partiyalarining turli sifatligi ularga qayta ishlov berish jarayonining samaradorligini pasaytiradi va murakkablashtiradi. Texnologik sistemaning ish rejimini qayta – qayta tashkil etishni talab etadi hamda turli sifat ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan unlar ishlab chiqarishiga olib keladi.
Teskari proporsiya tuzish usuli. Bu usulda «pomol» partiyasidagi har bir komponentning ko‘rsatkichlari bilan shu partiya uchun belgilangan o‘rtacha ko‘rsatkich qiymatlari orasidagi farq munosabati bilan teskari proporsiyalar tuziladi. «Pomol» partiya hisobining to‘g‘riligini baholashda uning shaffofligi va kleykovina miqdori aniqlanadi.
Grafik tuzish usuli. Bu usulda «pomol» partiyasi tarkibini hisoblash uchun qog‘ozga ikkita kesishuvchi chiziqlar o‘tkaziladi, kesishish nuqtasiga «pomol» partiyasi uchun talab qilinadigan ko‘rsatkich (aralashma kleykovinasi, shaffofligi yoki kul moddasi miqdori) qo‘yiladi. Chiziqlarning chap tomonidagi uchiga aralashma komponentlarining ko‘rsatkichlari yoziladi. Aralashma ko‘rsatkichi bilan komponentlar ko‘rsatkichi orasidagi farqni aniqlab, kesishuvchi chiziqlar ustiga yozib qo‘yiladi. Komponentning ko‘rsatkichi bilan chiqarilgan natija gorizontal chiziqlar bilan tutashtiriladi. O‘ng tomondagi sonlar yig‘indisi «pomol» partiyasining umumiy miqdorini ifodalaydi, har bir o‘ng tomondagi son komponentning ulushini ko‘rsatadi.
Misol. Ikki komponentli, shaffofligi 35 va 60% bo‘lgan don partiyasidan, shaffofligi 50% bo‘lgan pomol partiyasi tuzish kerak.
h 35 10
50
15
«Pomol» partiyasidagi qismlar soni 25 ni tashkil qiladi. Shunda shaffofligi 35% bo‘lgan pomol partiyasi bo‘lgan komponentning ulushiga 10 qism va ikkinchi komponentning ulushiga 15 qism to‘g‘ri keladi.
Komponentlarni aralashtirish uchun:
Birinchisiga Ikkinchisiga
Aralashmani shaffofligini tekshirib ko‘ramiz:
shunga o‘xshash uch yoki to‘rt komponentlar uchun hisob-kitob qilinib, boshqa grafiklar tuzamiz.
Jadvalda ikki variant asosida misol keltirilgan. Unda birinchi komponentning ulushi 12, ikkinchisiniki 16, aralashma esa 28 qismdan tashkil topgan.
2-jadval
|
| |
