|
Formativ baholashning asosiy maqsadlari
|
| bet | 2/3 | | Sana | 23.09.2024 | | Hajmi | 88,14 Kb. | | #272118 |
Bog'liq OJdBo1nQUm5bnpZMMIXQhNeMEhkexlC2yj9moLLeFormativ baholashning asosiy maqsadlari:
- muntazam ravishda sinfda o‘quvchini baholab borish orqali u qaysi bilim, ko‘nikma, malaka yoki kompetensiyalarni yaxshi o‘zlashtiryotgani yoki o‘zlashtirmayotgani, nimalar ustida ishlashi kerakligi haqida ma’lumot beriladi;
- biror bir mavzu oxirida nazorat ishi olish orqali o‘qituvchi o‘quvchilari shu mavzuni qay darajada o‘zlashtirganliklari, qanday xatolarga yo‘l qo‘yayotganlari haqida ma’lumot olishi va lozim bo‘lsa, o‘tilgan mavzuga yana qaytishi mumkin;
- o‘qituvchi o‘quvchilarning boshlang‘ich bilim darajasini aniqlash maqsadida test o‘tkazishi va olingan ma’lumotlar asosida keyingi qadamlarni rejalashtirishi yoki o‘quvchilarni guruhlarga ajratishi mumkin.
Formativ baholash summativ baholashdan farqli ravishda bevosita o‘qituvchi tomonidan, asosan, norasmiy shakllarda (kuzatish, og‘zaki savol-javob qilish, kichik hajmli testlar olish, yozma ishlar va h.k.) o‘tkaziladi.
Formativ baholash jarayonidan olingan xulosalar asosida o‘qituvchi yoki ta’lim muassasasi ta’lim jarayoniga zarur deb hisoblangan o‘zgartirishlarni kiritadi. Formativ baholashdan keyin o‘quvchilarga har doim tahliliy fikr- mulohazalar beriladi. Xorijiy tajribada formativ baholash, asosan, kuzatish va natijalarni qayd etib borishga asoslanadi, ya’ni ushbu baholashda jurnalga baho qo‘yish talab etilmaydi. O‘qituvchi o‘z xohishi va maqsadiga ko‘ra bahoni jurnalga qo‘yish yoki qo‘ymaslikni o‘zi hal qiladi.
Yuqorida aytilganidek formativ baholash bu shunchaki o‘quvchini tekshirish emas, balki unga fikr-mulohaza bildirish hamdir. Ya’ni o‘quvchining aniqlangan kamchiliklarini qanday tuzatishi kerakligi haqida o‘qituvchidan oladigan fikr-mulohazasi ham formativ baholashning ajralmas qismi hisoblanadi.
Summativ ( xulosalovchi, yakuniy) baholash - ta’lim ta’lim oluvchining jarayonining
ma’lum davridagi o‘zlashtirish natijalarini belgilangan mezon va standartlarga javob berishini aniqlaydi.
Summativ baholash ta’lim jarayonining ma’lum bosqichi yakunida o‘tkaziladi.
Summativ baholashning asosiy maqsadi o‘quvchilar yoki ta’lim dasturlarining yakuniy natijalari yoki yutuqlarini baholashdir. U o‘qitish va o‘qitish jarayonlarining samaradorligini umumiy ravishda baholashga yo‘l qo‘yadi. Summativ baholashning bir necha asosiy xususiyatlari mavjuddir. Birinchi navbatda, bu baholash usullari o‘quvchilarning o‘zlashtirilgan bilim darajasini o‘rganishga yordam beradi. O‘quvchilar o‘qitish davomida o‘zlarini sinab ko‘rish, bilimlarini baholash va o‘rgangan ma’lumotlarni qo‘llab-quvvatlash imkoniyatiga ega bo‘ladi. Ikkinchi navbatda, summativ baholash o‘quvchilarning natijalarini solishtirishga imkon beradi. Bu tavsiflash o‘quvchilarni bir-biriga nisbatan solishtirish, o‘quvchilarning o‘zlashtirilgan bilim darajasini aniqlash va ta’lim dasturlarini solishtirishga yo‘l ochadi. Shuningdek, summativ baholash o‘qitish jarayonlarining samaradorligini o‘rganishga imkon beradi va o‘qituvchilarga o‘quvchilarning o‘zlashtirilgan bilim darajasini aniqlash va ta’lim dasturlarini yangilashda yordam beradi. Summativ baholash uchun turli usullar va vositalar qo‘llaniladi. Odatda, standartlashtirilgan testlar, yakuniy imtihonlar, loyihalar kabi baholashlar amalga oshiriladi. Bu baholashlar o‘qitish jarayonlarining samaradorligini o‘rganish va o‘quvchilarning bilim darajasini qiyosiy baholash uchun ishlatiladi. Summativ baholashda ko‘plab o‘quvchilarni solishtirish, o‘quvchilarning o‘zlashtirilgan bilim darajasini tahlil qilish uchun raqamli ma’lumotlarni qo‘llash odatdir.
|
| |
