Kelgusida, yaxudiylikda ijtimoiy yordamning quyidagi yo‘nalishlari
muhim o‘rin egalladi:
— xayr-ehson kassasi orqali pul berish;
— oziq-ovqat mahsulotlari bilan yordam ko‘rsatish;
— kiyim-kechak berish;
— dafn marosimlari haqida g‘amxo‘rlik qilish.
Xayriya mablag‘larining manbalari:
- jamiyat a’zolariga solinadigan soliqlar;
— ehsonlar;
— me’roslar;
— vasiyatnomalar;
— jarimalar;
— umumiy mulkdan foydalanishdan tushgan ijara to‘lovlari.
Qarzlarni kechish amaliyoti, qarzdorlik majburiyatlarini bekor qilish
qadimiy yaxudiylarda mehr-muruvvatlilikning yana bir shakli bo‘lgan.
Ushbu narsa har bir yubiley yilida takrorlangan (har 50 yilda).
Kambag‘allar uchun xayr-ehson yig‘ini Allohga xizmat qilishning
asosini tashkil etgan. Yahudiylar hukumati tomonidan xalqdan xayr-
ehson yig‘ish va muhtojlarga taqsimlash borasida maxsus tadbirlar
uyushtirish yo‘lga qo‘yilgan.
Tavrotda (talmudda) xayr-ehson “idaka” so‘zi bilan ifodalanadi,
ya’ni “adolatlilik” yoki “eTiqodlilik”. Kambag‘al olishga haqlidir,
o‘ziga to‘q esa, berishga majburdir.
Mehr-muruvvat ko‘rsatishdan boy-badavlat ham, kambag‘allar
ham ozod etilmaydi. “Sadaqa hisobiga kun ko‘ruvchi ham sadaqa
ulashishi lozimdir”.
Xayr-ehsondan foydalanishda ayollar ustunlikka ega boTgan.
Kambag‘al qarindoshga begona kambag‘aldan oldinroq yordam
ko‘rsatish kerak. 0 ‘z shahrining kambag‘allari boshqa shaharlik
kambag‘allar oldida ustundir. Mol-mulkning 1/10 qismini ehson qilish
xayrli ish hisoblangan, 1/20 va undan kam miqdordagi ehson—
hasislikdir. qolaversa, ehson uchun 1/5 qismidan yuqorisini sarflash rad
etilgan (o‘zi qashshoqlashib, sadaqaga muhtoj boTib qolmasligi uchun).
