Mavzu: Zamonaviy kompyuterlarning tuzilishi, apparat va dasturiy modellari

Tizimli dasturiy ta’minot

• Tizimli dasturiy ta’minot
• Kompyuter komponentlari funksiyalarini boshqaradi
• Amaliy dasturiy ta’minotni qo’llab-quvvatlash muammolarini hal qiladi
• Tizimli dasturiy ta’minot turlari
• Operatsion tizim
• Utilitalar
• Oraliq dasturiy ta’minot
• Dasturiy ta’minotni ishlab chiqish vositalari

Instrumental dasturiy ta’minot

• Vizual tillar dasturlash uchun grafik yoki vizual interfeyslardan foydalanadi
• Obyektga yo’naltirilgan dasturlash tillari obyektlar va ular orasidagi bog’liqlikga asoslangan
• Kompilyatorlar: dasturning manba kodini ikkilik raqamlardan tashkil topgan mashina tili ko’rsatmalariga (buyruqlariga) o’zgartiradigan maxsus dastur

Protsessorda buyruqlarni bajarish tartibi

Protsessor har bir buyruqni bir nechta qadamlarda bajaradi. Quyidagilar buyruqni bajarish qadamlari hisoblanadi:

• Xotiradan keyingi buyruqni chaqiradi va buyruqlar registriga joylaydi;
• Keyingi buyruqni ko`rsatish uchun buyruqlar hisoblagichi holatini o`zgartiradi;
• Chaqirilgan buyruqning tipini aniqlaydi;
• Agar buyruq xotiradagi so`z (word)dan foydalanayotgan bo`lsa, u so`zning qayerda joylashganini aniqlaydi;
• Zarurat bo`lsa bu so`zni markaziy protsessorning registriga o`tkazadi;
• Buyruqni bajaradi;
• Keyingi buyruqni bajarish uchun 1-qadamga o`tadi.

Protsessorda buyruqlar bajarish tartibi

• Yuqorida sanab o`tilgan qadamlar (tanlash – dekodlash - bajarish) barcha kompyuterlarning asosiy vazifasi hisoblanadi.
• Markaziy protsessorning ishlashini (qadamlar) dastur ko`rinishida tasvirlash mumkin.
• Tasvirlanayotgan kompyuterda ikkita registr mavjud: keyingi buyruqlar manziliga ega bo`lgan buyruqlar hisoblagichi (PC) va arifmetik amallarning natijalari saqlanuvchi akkumulyator (AC).
• Bundan tashqari ichki registrlar ham mavjud bo`lib, ularda: joriy buyruq (instr), joriy buyruqning tipi (instr_type), buyruq operandining manzili (data_loc) va operandning o`zi (data) saqlanadi.