Mavzu: Zamonaviy kompyuterlarning tuzilishi, apparat va dasturiy modellari

Registrlar

• Odatda registrlarning o`lchamlari bir xil;
• Registrlarga yozish va o`qish juda tez amalga oshiriladi, buning sababi ular markaziy protsessorning ichida joylashganligidir;
• Eng asosiy registr bu – buyruqlar hisoblagichidir, u qaysi buyruq bajarilishi kerakligini (oldindan) ko`rsatadi.
• Bu registr odatda hech qanday hisoblashni amalga oshirmaydi, buyruqlar hisoblagichi nomi noto`g`ri qo`yilganiga qaramasdan butun dunyoda shu nom bilan ataladi;
• Buyruqlar registri esa hozirgi vaqtda qaysi buyruq bajarilayotganini ko`rsatadi.

Kompyuter apparat ta’minoti: kiritish va chiqarish qurilmasi

• Kiritish va chiqarish qurilmalari – kompyuterning tashqi dunyo bilan o’zaro aloqasi uchun qurilmalar.
• Kiritish va chiqarish qurilmalari periferik (yordamchi qo’shimcha) qurilmalardir.
• Periferik qurilmalar - bu protsessor va ichki xotiradan tashqari kompyuteringizdagi barcha qurilmalar.
• Kiritish va chiqarish qurilmalari quyidagilarga bo’linadi:
• Kiritish qurilmalari
• Chiqarish qurilmalari
• Kiritish va chiqarish qurilmalari

Kompyuter apparat ta’minoti: Ona plata (Материнская плата)

• Kompyuter tizim blokining barcha tarkibiy qismlari ona plata orqali bir-biri bilan o’zaro aloqada bo’ladi.
• Chipset - bu markaziy protsessorning kompyuterning qolgan elektron komponentlari bilan o’zaro aloqasi uchun mikroprotsessor to’plami. Ona plataning barcha imkoniyatlari va undan keyingi ishlashi chipsetga bog’liq.
• BIOS (Basic Input Output System) ona plataning eng muhim mikrosxemalaridan biri hisoblanadi, chunki u kompyuterning dastlabki ishga tushirilishi uchun zarur bo’lgan, to’g’ridan-to’g’ri ishlab chiqaruvchi tomonidan o’rnatilgan muhim dasturlarni o’z ichiga oladi.