13.1- jadval
Beton yotqizish va uni kesisii mashinalarining ko‘rsatkich va
__________________
qiymatlari .
_______________
Ko'rsatkichlari
Beton yotqizish usullart
Kanal sirtiga 1
to‘liq bo'ylama
beton yotqizadi
va tebranma
shibbalaydi
Kauai sirtiga j
to liq bo'ylama
beton yotqizadi
(temir y oid a )
Kanal sirtining
yarmiga ko‘n-
dalang beton
yotqizadi
(temir y o ‘lda)
I
2
3
4
Kanal chuqurligi, m
0,6-1,5
0 ,9 -3 0
2,5—4,0
Kanal tubining eni, m
0,4 -1 ,2
0 ,8-2,5
4 ,0 -8 ,0
Kanal devorlarining
qiyaligi, m = ctga
1,5
1,5
1,5;2,0
Yotqiziladigan beton
qalinligi, 5, sm
8 -1 6
6 -1 5
6 -2 0
Beton yotqiziladigan
sirtning solishtirma
material sig‘imi, kN/m
a) beton yotqizish
mashinasiniki, y b
b) shibbalovchi
uskunaniki,yishb
/) silliqlovchi uskunaniki, ys
g) betonni kesuvchi
uskunaniki, yqu
13,0-18,0
18,3-25,0
15,0-16
2 ,0 -2 ,2
1,7-2,2
5 ,0 -8
1,2-2,5
8,5-9,5
6,5-7,5
Beton solinadigan
idishning hajmi, Vb, m3
4,0 -8 ,0
2,4-6,3
2,2 -2 ,6
Suv solinadigan
idishning sig'imi, Vs
0 ,8-1,2
1,8-2,2
2,0-2,5
Mashinaning ish payti
dagi harakat tezligi, m /s :
a) betonni yotqizishdagi-3b
b) betonni kesishdagi - ;jq
0,012-0,025
0,006-0,025
0,050-0,1
0,02-0,03
0,03-0,04
0,03-0,04
Ish unumdorligi, m3/soat
a) beton yotqizgichniki - и*
b) beton keskichniki- u?
14-15
30-60
25-35
20-40
50-80
80-100
219
Beton yotqizish va uni kesish mashinalarining ko‘rsatkich va
_________ ____________ qiymatlari_________________________
13.2 - ja d v a l
Ko'rsatkichlar
Ko‘ndalang yotqizish
Bo'ylama yotqizish
Bunker! i
kanalning
yarim
sirtiga
Bunkerli
kanalning
butun
sirtiga
Bunkersiz
kanalning
yarim
sirtiga
Bunkerli
kanalning
butun
sirtiga
Sirpanib
shibba
lovchi
Bunkerning
hajmi, m3
2 ,4 -8
3 ,3 -5
.
2 ,5 -5
1,3-2
Yotqiziladigan
beton qalinligi,
sm
6 -3 0
6 -2 0
10—20
6 -1 5
6 -1 5
Kanalning
chuqurligi, m
2 ,5 -1 0
1,5—6
2 ,5 -9
1,5-6
1-1,5
Kanal tubining
eni, m
4 - 8
1,5-8
3 -2 0
0,8-2,5
0,6 -1 ,2
Kanal devori-
ning qiyaligi
1:1,5-1:2,5
1:1—1:2
1:1,5-1:3
1:1—1:1,5
1:1-1,2
Harakat manbai
Ko‘p
motorli
elektrik
K o‘p
motorli
elektrik
Dizel-gid-
ravlik va
dizel-
elektrik
K o‘p
motorli
elektrik va
dizel-
elektrik
Mexanik
va
elektrik
Harakat manbai-
ning quvvati,
kVt
50-125
120
125
50-100
10-13
Yurish uskunasi
ning turi
Temir
yo'lda
Temir
yoMda
0 ‘rmalovc
hi va temir
y o ‘lda
Temir
y o ‘lda
Sirpanib
yuruvchi
Ish unumdorligi,
m3/soat
2 0 -8 0
15
60-225
25-1 2 0
15-30
Harakat tezligi,
m/m in
1,0-1,5
18,0
3 -6
0,4-1,5
0,5-1,8
Massasi, t
20-130
135
4 0 -8 0
16-31
5 -1 2
Ayrim qismlarining og‘irlik kuchlari quyidagi formula yordamida
aniqlanadi:
G ) ~ Y m ' ^ p ’
G 2 — Y i s h b ' ^ p ’
G 3 - Y
S,1 • £ p
G 4 = Y ,-V ,; G 5 = y b -V b; G 6 = yqu •
f.p
bu yerda Gpbeton yotqizadigan mashinaning og‘irlik kuchi, kN;
G2 - shibbalovchi yurish uskunasining og‘irlik kuchi, kN; G3 - beton
220
sirtini silliqlovchi uskunaning og‘irlik kuchi, kN; G4 suvning ogMrlik
kuchi, kN; G5 - betonning og‘irlik kuchi, kN; G6 - beton kesuvchi
uskunaning ogMrlik kuchi, k N f y b,ys- tegishli ravishda beton va suvlar-
ning solishtirma ogMrligi, kN/m3; ут ,у15№’У5ц>УЧи" tegishli ravishda ma
shinani, shibbalovchi, silliqlovchi va qirquvchi uskunalarning solish-
tirma ogMrligi, bu qiymatlar 13.1-jadvaldan olinadi;
yotqizilgan be
tonning perimetri, m; Vb, Vs -tegishli ravishda beton va suvning
hajmlari, m3.
Beton yotqizadigan mashinasining ishchi yurish tezligi quyidagi
formula yordamida aniqlanadi:
U,
(13.14)
bu yerda U,-mashinaning texnik ish unumdorligi, m /soat, 13.2-
jadvaldan
olinadi;
£p -yotqizilgan
betonning
perimetri,
m;
5-
yotqiziladigan betonning qalinligi, m; k r qorishma betonning shibbalash
koeffitsienti (ki= 1,1-1,25).
Beton
yotqizadigan
mashinasi
va
uning
qismlari
metall
konstruksiyalari ogMrlik kuchlarining ta ’siri 13.2-rasmda ko‘rsatilgan.
13.2-rasm. Beton yotqizgich mashinasining hisob chizmasi
221
13.3. Shibbalovchi ish jihozining ko‘rsatkich va qiymatlari
Talab qilinadigan burchakli tebranish chastotasi quyidagi formula
bilan aniqlanadi:
Л 1
„2 -OJ‘8*к,
m= ’
' ------ . s ’1
(13.15)
bu yerda e - natural logarifm asosi, (- shibbalovchi
ish jihozining tebranish amplitudasi,
sm
( ^
=0.03-0,05sm);
t-
shibbalovchi ish jihozining shibbalashga sarflangan vaqti, s.
Shibbalovchi ish jihozining shibbalash jarayoniga sarflangan vaqt
quyidagi formula bilan aniqlanadi:
t = ^h!k,S
(13.16)
Vb
bu yerda bshib- shibbalovchi ish jihozining eni, m, (bshjb=0,25-0,5
m); Vb- beton hajmi, m3.
Tebranish uskunasiga qo ‘yiladigan tebranma harakatning yig‘ma
kinematik moment massasining debalansi quyidagi formula bilan
aniqlanadi:
MK= - -- -9-g. - ^ , N - s 2
(13.17)
g
Beton yotqizadigan mashinaning yig‘ma tortish kuchi quyidagi
formula bilan aniqlanadi:
ZF=Fg + Fisll,k N
(13.18)
bu yerda Fg-
beton yotqizadigan mashinaning gorizontal
harakatidagi qarshilik kuchi, kN; Fish- ish jihozining harakatdagi
qarshilik kuchi, kN.
Beton yotqizadigan mashinaning gorizontal harakatidagi qarshilik
kuchi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
Fg = [GI +G4+G5- G b.- ( G i + Gl)K fm ±i)=
kN("13 19~)
= [G, + G4 + G j
- e p -
b0 • hb• yb - (ym + ys). (b + 2hctgak)]-(fm + i ) ’
bu yerda Gba-beton chiqish tuynugidagi beton ustunining asosga
beradigan o g ‘irlik kuchi, kN; G \- shibbalovchi ishchi jihozning beton
sirtiga beradigan qismidagi og‘irlik kuchi, kN; Gj,- silliqlovchi ish
jihozining beton sirtiga beradigan qismining og‘irlik kuchi, kN; £p-
beton yotqiziladigan yuzaning ko‘ndalang kesim perimetri, m; b0-beton
chiqadigan tuynukning eni, m, (b0 = 0,2- 0,3 m); hb-beton ustunining
balandligi, m; b-kanal tubining eni, m; a K-kanal devori qiyaligini
222
gorizontga og‘ish burchagi, grad.; fm-harakatdagi qarshilik koeffitsiyenti,
(fm= 0,2-0,3); i- kanalning bo‘yiama nishabligi, (i = 0,005-0,0!).
Beton yotqiziladigan yuzaning ko‘ndalang kesim perimetri
quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
e = b + 2 — 1— , m ;
( 1 3 .2 0 )
s in a K
bu yerda h-kanalning chuqurligi, ni;
Ish jihozining harakatdagi qarshilik kuchi, quyidagi formula
yordamida aniqlanadi:
Flsh= F 1 + F5 +F3 + F4 + F3,k N
(13.21)
bu yerda F]-beton ustunining qirqishda hosil bo‘Iadigan qarshilik
kuchi, kN; F2- shibbalovchi ish jihozining beton sirtida ishqalanish
qarshilik kuchi, kN; F3-silliqlovchi ish jihozining beton sirtidan
ishqalanish qarshilik kuchi, kN; F4 -ish jihozlari oldida hosil bo‘lgan
beton qismini surishdagi qarshilik kuchi, kN; F5- tozalovchi kuraklar va
yon tomon chang‘ilaridan hosil bo‘ladigan qo‘shimcha qarshilik kuchi,
kN.
Beton ustunining qirqishda hosil bo‘ladigan qarshilik kuchi
quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
F, = K „ - V b 0,k N
(13.22)
bu yerda
Kb- qorishma betonni solishtirma qirqish qarshiligi,
kN/m3, Kb= 5-6 kN/m3.
Shibbalovchi ish jihozining beton sirtida ishqalanish
qarshilik
kuchi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
F2 = G2-f,,k N
(13.23)
bu yerda f,- temir bilan beton yuzasidagi ishqalanish koeffitsiyenti,
(f,= 0,2- 0,5);
Silliqlovchi ish jihozining beton sirtidan ishqalanish qarshilik kuch
quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
F3 = G3 • f2, kN
(13.24)
bu yerda f, -temir bilan qorishma beton sirtidagi ishqalanish
koeffitsiyenti (f2= 0,6-0,65).
Ish jihozlari oldida hosil bo‘lgan beton qismini surishdagi qarshilik
kuchi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
F4 = 0,5- f3 ■
yb • (h, • b, + h2 • b2 + h 3 ■
b3), kN
(13.25)
223
bu yerda f,-qorishm a beton ichki qarshilik koeffitsienti, (f3= 0 ,5 -
|
