246
MDH mamlakatlarida texnik qonunchilikni o‗zaro muvofiqlashtirish maqsadida, Davlatlararo
kengash
tomonidan
«Standartlashtirish
to‗g‗risida»gi,
«O‗lchashlar
birliligini
ta‘minlash
to‗g‗risida»gi model qonunlar ishlab chiqilgan.
A‘zo davlatlar takliflari asosida standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish sohalarida
bir va bir necha yillik dasturlar ishlab chiqilgan va amalga oshirilgan. Masalan, 2000—2005
yillarga mo‗ljallangan o‗zaro yetkazib beriladigan mahsulotlarni ishlab chiqarishda mehnat
xavfsizligi va hamoyasi sohasida standartlarni ishlab chi- qish bo‗yicha davlatlararo dastur ishlab
chiqilgan va amalga oshirilgan. Bunday dasturlarni ishlab chiqarishdan maqsad nafaqat MDH
mamlakatlari xududida moslilikni ta‘minlash, balki ishlab chiqarilayotgan davlatlararo MHlarni
halqaro MH bilan moslashtirish. 1995 yildan beri ishlab chiqarilayotgan va joriy etilayotgan
davlatlararo standart (GOST)lar asosan halqaro (regional) standartlar (ISO, MEK, yevro
standartlari)ga asoslangandir. Shunga ko‗ra, hozirda mavjud GOSTlarning 40%dan ziyodi halqaro
dara- jada uyg‗o‗nlashtirilgan standartlar hisoblanadi.
Davlatlararo kengash halqaro (ISO, MEK) va regional (SEN) standartlashtirish tashkilotlari
tomonidan stan- dartlashtirish bo‗yicha regional tashkilot sifatida tan olingan. ISOda qabul qilingan
qoidalarga ko‗ra, Davlatlararo kengashga «Standartlashtirish, metrologiya va ser- tifikatlashtirish
bo‗yicha Yevroosiyo tashkiloti (EASC)» nomi berilgan. Halqaro tashkilotlar bilan Davlatlararo
kengash o‗rtasida o‗zaro hamkorlik kelishuvlari imzolangan. Bu kelishuvlar halqaro standartlarni
davlatlararo standartlar sifatida qabul qilish huuquqini beradi.
Hozirda davlatlararo standartlar fondida 20000ga yaqin MH mavjud va ularning 40% 1992
yildan so‗ng ishlab chi- qilgan.
Davlatlararo kengash doirasida standartlashtirish ish- larini olib borish nafaqat MDH
mamlakatlari hududida, balki halqaro darajada savdodagi texnik to‗siqlarni bar- taraf etishga xizmat
qiladi.
1992 yilda Davlatlararo kengashning yig‗ilish Toshkent shahrida bo‗lib o‗tgan va bir necha
xujjatlar qabul qilingan. O‗zbekiston kengashning ikki TQsini olib boradi. Bular, paxta va ipak
xomashyosi mahsulotlari bo‗yicha TQlardir. O‗zbekiston xududida deyarli barcha davlatlararo MH
amal qiladi.
