- 62 -
Okulyar yordamida 1-pozitsiyada iplar to‘ri tekisligida reykaning tasvirini
kuzatish mumkin. Ko‘rish trubasini fokuslab, iplar to‘ri
maydonida reykaning
yaqqol-aniq ta’svirini hosil qilishga erishiladi,
xuddi shu vaqtda va ZBA-
qabullovchi qurilmaning sezuvchan maydonida 2-pozitsiyada, kodning aniq
tasviri shakillanadi. DiNi nivelirlarida qabullovchi
qurilmaning sezuvchan
maydonida tasvirni shakillantirish uchun ko‘rinuvchi nurlar qo‘llaniladi. ZBA-
qabullovchi qurilmadagi signallar tez ishlaydiganuvchi analog-raqamli
o‘zgartiruvchilarga uzatiladi. Olingan raqamli qiymatlar
asbobning xotirasida
saqlanadi nivelirlash reykalari kodlarining raqamli tasvirlari,
tasvirlarni qayta
ishlash dasturlari yordamida qayta ishlanadi.
2.3.2-rasm. DiNi 10/20 nivelirining optiko-mexanik sxemasi.
Nivelirning normal ishlashini ta’minlash uchun yelkaning Dmax maksimal
uzunligida ZBA-qabullovchi qurilmaning sezuvchanlik maydonidagi shtrix kod
tasviri, ZBA-bitta sezuvchan elementining (pikselning) o‘lchamlardan
katta
bo‘lishi kerak. Faqat shu holda, tasvirlarning elementlari
bilan signallarni
interpolirlash yo‘li bilan shtrix kod holati yuqori aniqlikda aniqlanadi.
Nivelirda quyidagi shart bajarilishi lozim (2.3.3-rasm)
,
max
OV
p
D
f
g
(2.3.1)
bu yerda
p
-bitta pikselning o‘lchami;
D
-reykadan nivelirgacha bo‘lgan
masofa;
f
-ko‘rish trubasi ob’ektivining
fokus masofasi;
g
-nivelirning optik
- 63 -
o‘qidan rekaning shrix kodigacha bo‘lgan masofa; b-optik o‘qdan
shu shtrix
ta’svirigacha bo‘lgan masofa;
OV
-talab etilgan nisbat
ZBA-qabullovchi qurilma sezuvchan maydonidagi shtrix kod ta’svirining
kengligi
