- 56 -
tufayli koordinat maksimumini qidiruv jarayonida o‘tkaziladigan hisoblashlar
soni 80% ga kamayaadi.
2.2.5-rasm. Leica GeosystemsAG forma nivelirlarida korrelyatsion
funksiyasining maksimal qiymatini qidirish soxasi.
ZBA-qabullovchi qurilma pikselidagi signalning intensivli bo‘sag‘a
darajasidan oshadi, analog-raqamli o‘zgartiruvchida «1»
qiymatini oladi, aks
holda «0» qiymatini oladi. Raqamli nivelirning mikroprotsessori yordamida,
matematik jihatdan quyidagi formula bilan yozuluvchi korrelyatsiya bajariladi:
−
−
=
1
0
),
,
(
)
(
1
)
,
(
N
i
i
PQ
d
h
d
P
y
Q
N
h
d
g
(2.2.2)
Bu yerda
g
PQ
(d, h)-korrelyatsiya funksiyasi;
Q-ZBA-qabullovchi
qo‘rilmadan olingan signal;
R-asbobning mikro EHM xotirasiga yozilgan, tayanch
signal; + -mantiqiy operatsiya belgisi.
Mantiqiy operatsiyaning joriy
etilishiga misol:
P
=
00111100011... 00011100100100100
Q
=
1100110010...00100100100111100
g
PQ
(d,h)
=
0000101110...11000111111100111
Korrelyatsiya koeffitsienti rastrning har bir «masofa-balandlik»tugun
nuqtasida hisoblanadi. Tayanch signalining o‘lchangan
signal bilan ustma-ust
tushish joyida korrelyatsiyaning eng cho‘qqisi hosil bo‘ladi, u korrelyatsiyaning
boshqa koeffitsentlaridankelib chiqadigan shovqinlaridan yaqqol ajralib turadi.
- 57 -
Aniq
optimizatsiyalash
yordamida
yuqori
aniqlikda
reyka
yuziningtasvirini, raqamli nivelir
ZBA-qabullovchi qurilmasi va reyka kodi
masshtabiga nisbatan siljishi aniqlanadi. Aniq optimizsiyalash
uchun berilgan
qidiruv soxasida (2.2.5-rasm),
ZBA-qabullovchi qurilmadan olingan signal,
ZBA-
qabullovchi qurilma elementlarining nurlanish darajasi to‘g‘risidagi
ma’lumotlardan aniq foydalanish evaziga tayanch signallar bilan korrelirlanadi.
Barcha
256 ta yorqinlik gradatsiyasidan foydalaniladi. O‘lchanilgan va tayanch
signallar turli amplitudalarga ega bo‘lgan holda korrelyatsiya funksiyasi
normallashtiriladi.
( )
2
1
0
2
1
0
2
2
1
0
1
1
1
,
P
P
N
Q
Q
N
P
Q
P
Q
N
h
d
N
i
N
i
N
i
i
PQ
−
−
−
=
−
−
−
(2.2.3)
Normallashtirish tufayli korrelyatsiya koeffitsentlar doimo ± 1,0 interval
ichida bo‘ladi. Bu optimallashtirish oxirida o‘lchashdan olingan natijalarga baho
berish imkonini baradi.
NA3003 niveliri NA2002 niveliridan shunisi bilan
farqqiladiki, birinchisida qidiruv zonasi 40% ga zichroq bo‘lgan panjaraga ega.
Optimallashtirishdan so‘ng
ZBAqabullovchi qurilmaning alohida
elementlariga tushuvchi nurlanish intensivligining
farqlari tahlil qilinadi va
hisobga olinadi.Nivelir va reyka orasida xalal beruvchi va shtrix kodni ayrim
qismlarini to‘silganligi oqibatida shtrix kodni noaniq bo‘lgan uchastkalari
hisoblash jarayonida payqab-aniqlab olinadi va shundan so‘ng
korrelyatsiya
jarayonida qatnashmaydi. Kod tasvirining qaysi joyida to‘siq joylashganligini
ahamiyati yo‘q. Nivelirlash paytida kod shtrixlarning boshqa ob’ektlari bilan
qisman qoplanishi, ko‘rish maydonidagi tasvir o‘lchamini 20%
dan oshmasligi
lozim. Ishlab chiqish jarayonida, tushuvchi nurlarning intensivligiga qarab
qabullovchi qurilmaning alohida elementlarining (piksellarining)
trapesiya
shaklida sezuvchanligi hisobga olinadi (2.2.6-rasm).
