Mamlakatning oziq-ovqat xavfsizligi




Download 8,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/386
Sana30.05.2024
Hajmi8,59 Mb.
#257248
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   386
Bog'liq
qorakol

 
3.4. Mamlakatning oziq-ovqat xavfsizligi 
 
Iqtisodiy va oziq-ovqat xavfsizligi tushunchasi. 
Iqtisodiy xavfsizlik deganda, mamlakatdagi 
ishlab chiqarishning shunday holatini tushunish kerakki, qaysiki, unda jamiyatning ijtimoiy-
iqtisodiy barqarorligi va iqtisodiyotning mustaxkam rivojlanishi tashqiomillarning mavjudligi va 
harakatiga bog’liq bo’lmagan holda, ta’minlanadi.
Oziq-ovqat xavfsizligi mamlakatni mavjud salohiyatlar, resurslar bilan ta’minlash va aholini 
ichki va tashqi sharoitlarga bog’liq bo’lmagan holda, ilmiy jihatdan asoslangan tibbiy me’yorlar 
darajasida oziq-ovqat mahsulotlariga kafolatlash demakdir. Oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash 
potensial xavfning aniq va istiqboldagi holati, shuningdek aholini oziq-ovqat tovarlari bilan 
ta’minlashning samarali sistemasini yaratish to’g’risidagi bilimlarni yuzaga keltiradi. 
Oziq-ovqat bilan o’zini-o’zi ta’minlash – bu davlatning ichki extiyojini oziq-ovqatning 
barcha turlari hamda alohida maxsulot turlari bilan ham ta’minlash, qoplash qobiliyatidir. 
Oziq-ovqat xavfidan keladigan iqtisodiy zarar bevosita va bilvosita yo’qotishlar bo’lib, u 
quyidagilar bilan bog’liq: 
•
Ta’minlovchi tarmoqlar va agrosanoat majmui tizimlari va elementlarining buzilishi; 
•
Oziq-ovqat maxsulotlariga oshirilgan baholar bo’yicha import to’lovlari; 
•
Mehnatga 
yaroqli 
aholining 
kamayishi 
hisobiga 
mehnatning 
iqtisodiy 
samaradorligining pasayishi. 
Oziq-ovqat qaramliligi va oziq-ovqat mustaqilligi
. Mamlakatda oziq-ovqat qaramliligi 
shunday holatda vujudga keladiki, unda jamiyat o’z oziq-ovqat xavfsizligini o’zi mustaqil hal 
qilish qobiliyatiga ega bo’lmaydi. U qishloq xo’jaligi, sanoat va transport kabi tarmoqlar 
majmuining buzilishiga, shuningdek zaruriy oziq-ovqat maxsulotlari importiga mamlakat 
iqtisodiyotining to’lovqobiliyatli emasligiga asosiy sabab bo’ladi. Oziq-ovqat qaramliligining 
paydo bo’lishi uchun asosiy sharoit davlatning xususiy ishlab chikaruvchilarni qo’llab 
quvvatlamasligi va oziq-ovqat maxsulotlari importining haddan tashqari ko’payib ketishi bo’lib 
hisoblanadi.
Oziq-ovqat mustaqilligi bu aholini o’rnatilganovqatlanish me’yorlari bo’yicha oziq-ovqatlar 
bilan ta’minlash uchun energiya, yer resurslari, qishloq xo’jaligi mashinalari, moddiy 
resurslarning strategik zaxiralari mavjudligini taqozo qiladi. Uni amalga oshirish uchun agrosanoat 
majmui aholining asosiy oziq-ovqat maxsulotlari turlariga bo’lgan talabini zaruriy miqdorda va 
assortimentda mustaqil ishlab chiqarish, saqlash, qayta ishlash va ta’minlashga qodir bo’lishi 
kerak.
Oziq-ovqat xavfsizligi strategiyasi.
Oziq-ovqat xavfsizligi strategiyasi quyidagilarni taqozo 
qiladi:

82 
•
Agrosanoat majmuyi mehnat resurslariga nisbatan proteksionistik tadbirlarni o’tkazish va 
aholining turli qatlamlari uchun davlat ta’minotiga erishish; 
•
Ishlab chiqarish, saqlash, qayta ishlash va oziq-ovqat mahsulotlarini taqsimlash tizimida 
mehnat resurslarining optimal balansini qo’llab quvvatlash; 
•
Agrosanoat majmui tizimini energiya va resurslarni tejaydigan texnologiyalarga 
yo’naltirish; 
•
Agrosanoat majmui faoliyati ta’minoti va davlat rejalashtirish tizimlarining harakat qilishi. 

Download 8,59 Mb.
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   386




Download 8,59 Mb.
Pdf ko'rish