|
Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyotiBog'liq qorakolBirinchi sohaga,
qishloq xo’jaligi va boshqa sohalarni ishlab chiqarish vositalari bilan
ta’minlaydigan sanoat tarmoqlari, shuningdek, yengil, oziq-ovqat sanoati va ishlab chiqarish
vositalarini tayyorlash tizimi kiradi. Sanoatning bu tarmoqlari ishlab chiqarish jarayonini resurslar
bilan ta’minlaydi, qishloq xo’jaligini sanoatlashtirish uchun va tayyorlovchi tizim va qayta
ishlovchi sanoatda texnika taraqqiyoti uchun baza yaratadi. Bundan tashqari sanoat tarmoqlari,
qishloq xo’jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishning davriyligini ta’minlagani holda, qishloq
xo’jaligiga xizmat qilishning ko’p vazifalarini o’z zimmasiga oladi. Shu asosda mamlakat ishlab
chiqaruvchi kuchlarini sifat jihatdan qayta qurish ro’y beradi va ishlab chiqarish munosabatlarini
takomillashtirish amalga oshadi.
Dehqonchilik, chorvachilik va boshqa yordamchi ishlab chiqarishlarni o’z ichiga oluvchi
bevosita qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi agrosanoat majmui
ikkinchi soha
sining asosiy, bosh
qismi hisoblanadi. Bundan tashqari, bu sohaga go’sht, sut va oziq-ovqat sanoati, qishloq xo’jaligi
xom-ashyosini birlamchi qayta ishlaydigan, qishloq xo’jaligi korxona va tashkilotlari, qishloq
xo’jaligi ishlab chiqarishini texnika bilan ta’minlaydigan korxona va tashkilotlar kiradi.
Agrosanoat majmuining
uchinchi soha
siga paxta mahsulotlari, don mahsulotlari,
meliorasiya va suv xo’jaligi korxona va tashkilotlari, baliq xo’jaligi, o’rmon xo’jaligi va matlubot
jamiyatlari kiradi.
Mamlakat agrosanoat majmuiga tarmoq belgisi bo’yicha quyidagi bir qancha kichik
majmualarni kiritish mumkin: don mahsulotlari, paxta mahsulotlari, go’sht, sut, meva-sabzavot,
uzum sanoatlari, baliq konserva va boshqalar.
Qishloq xo’jaligi nafaqat agrosanoat majmuida, balki butun iqtisodiyotda alohida o’rinni
egallaydi. Qishloq xo’jaligi mahsulotlari aholi ehtiyojini qondirishning bosh manbai hisoblanadi.
U boshqa sohada ishlab chiqarilmaydi yoki boshqa mahsulot bilan almashtirilmaydi.
Qishloq xo’jaligida yer, o’simlik, hayvonlar, mikroorganizmlar kabi o’ziga xos bo’lgan
ishlab chiqarish vositalaridan foydalaniladi. Bu yerda takror ishlab chiqarishning iqtisodiy
jarayonlari tabiiy jarayonlar bilan qo’shilib ketadi.
Shuning uchun agrosanoat majmuining birinchi sohasi ishlab chiqarish tarmoqlari qishloq
xo’jaligi ishlab chiqarishi jarayonini harakati va uni intensivlashtirishni tezlashtirish uchun qulay
sharoitni ta’minlashlari kerak. O’z navbatida agrosanoat majmuining bu sohasi tarmoqlari ishlab
chiqarishining rivojlanish darajasi va sur’ati qishloq xo’jaliginig moddiy resurslarga bo’lgan
ehtiyojiga bog’liq. Qishloq xo’jaligining maxsus texnikalarga, paxta terish mashinalariga,
avtomatlashtirish vositalariga, omuxta yem va mikrobiologiya sanoati mahsulotlariga,
kimyolashtirish vositalariga, hayvonlarni, mahsulotlarni saqlash uchun obyektlar qurilishiga va
boshqalarga ehtiyoji o’sib bormoqda.
O’z navbatida, qishloq xo’jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish hajmining ko’payishi mos
ravishda pirovard mahsulotni tayyorlash, saqlash, tashish, qayta ishlash va sotish bo’yicha
tarmoqlarni rivojlantirishni talab qiladi.
|
| |
