|
Mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston
|
| bet | 1/5 | | Sana | 27.04.2023 | | Hajmi | 405.61 Kb. | | #54176 |
Bog'liq nnnnn[1] lab tar, Iroda, 2 - Лаборатория машғулот, ЖБ (1), 5 ta tashabbus, writing, english, 3- amaliy ish, 1-MAVZU, funksional-ketma-ketliklar-va-qatorlarning-tekis-yaqinlashishi-koshi-kriteriysi, KompyuterMa ruza, Adhamjon, Jumaboyev Shohzod kurs ishi, hfx
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON
MILLIY UNIVERSITETI
FIZIKA FAKULTETI
YADRO FIZIKASI KAFEDRASI
MUSTAQIL ISH
Mustaqil ish mavzusi nomi:
BAJARDI: __________________________
QABUL QILDI: __________________________
TEKSHIRDI: __________________________
TOSHKENT-2023
MUNDARIJA
Kirish
Asosiy qism
Ultrasovuq neytronlar tabiati
Ultrasovuq neytronlarni laboratoriya sharoitlarda olinishi
Lau-Langevin tajribasi
Xulosa
Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Kvant mexanikasi universal deb hisoblanadi. Bu xuddi atomning elektr maydonida tutib qolingan elektronlarda bo’lgani kabi, Yerning tortishish maydonida ushlangan zarrachalarga ham qo’llanilishi kerak. Atom elektronlari singari, gravitatsion potensial quduqda o’tirgan juda sovuq neytronlar kvantangan energiya darajalariga ega bo’lishi kerak. Tajribachining muammosi shundaki, dengiz sathida neytronga ta’sir qiladigan tortishishh kuchi vodorod atomining asosiy holatdagi elektronga nisbatan kulon kuchidan 19 marta kuchsizroqdir. Vodorod atomining energetik sathida joylashgan electron energiyasi mos ravishda eV larda bo’lsa, tortishish qudug’idagi neytronlar energiyasi peV larda bo’ladi.
!980-yillarda, Moskva yaqinidagi dubnadagi Birlashgan Yadro tatqiqotlari institutida Vladislav Lushikov va Alaksandr Frank tortishish kuchi bilan bog’langan kvant holatlarni ko’rsatish uchun o’sha paytdagi ultarsovuq neytronlarning yangi texnalogiyasidan foydalanish mumkinligini taklif qilishdi. 2000-yillar boshida Grenobldagi Laue-Langevin instituti (ILL) guruhi ilk bora bu ishni amalga oshira olishdi. Valeriy Nesvijevskiy va uning hamkasblari e’lon qilgan maqolalarida, ular tortishish qudug’ida 1.4 peV neytronning asosiy holatini aniq ko’rsatganliklari va dastlabki bir nechta uyg’ongan kvant holatlari haqida ma’lumotlar topganliklari haqida xabar berishdi.
Ultrasovuq neytronlar haqida qisqacha:
Ultrasovuq neytronlarning energiyasi . Energiyasi juda kichik bo’lgani uchun juda katta de-Broyl to’lqin uzunligiga egaligi bilan ajralib turadi . Ular juda o'ziga xos to'lqin xususiyatlariga ega va xususan, vakuum (havo) chegarasidan har qanday tushish burchagida modda bilan to'liq ichki qaytish qobiliyatiga ega. Modda bilan o'zaro ta'sirni quyidagicha ko'rib chiqishda sekin va tez neytronlar biz optik hodisalar bilan o'xshashligi: tez neytronlarning vakum va zich muhit chegarasidan to'liq ichki qaytish bilan qutblanishi, kristalldan sekin neytronlarning diffraktsiyasi, yadrolar tomonidan tez neytronlarning diffraktsiya tarqalishi, yadro reaksiyalarining optik modellaridadir.
Yadro reaktsiyalarining optik modelidagi ushbu o'xshashlikning miqdoriy xarakteristikasi yadro moddasining sinishi ko'rsatkichidir. Bu bo'lgan tez neytronlarning( )xususiyatlarini ko'rib chiqishda tabiiydir. Ultrasovuq neytronlarning xususiyatlarini ko'rib chiqishda, shuningdek, sinish ko'rsatkichi haqida tushuncha kiritiladi , lekin juda katta qiymat tufayli endi bu yadro moddasi emas, balki neytron to'lqini tarqaladigan muhitning sinishi ko'rsatkichi bo'ladi:
Bu erda - neytronning deBroyl to'lqin uzunligi, -tezlik; -muhitda yadrolarning kontsentratsiyasi; -moddaning yadrolari tomonidan izchil tarqalish uzunligi (uning belgisi tarqalish paytida fazaning o'zgarishi tabiati bilan belgilanadi). Ko'pgina moddalar uchun .
|
| |
