2. Axborot kommunikatsiya tizim texnik
vositalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasi.
3. Xavfsizlik texnikasi xizmatini tashkil qilish.
4. Optik tolali asboblarda ishlaganda texnika
xavfsizligi.
5. Elektr qurilmalarida qo‘llaniladigan muhofaza
vositalari.
6. Instruktajlar va ishchilarni xavfsiz ishlash
usullariga o‘rgatish.
Tayanch iboralar:
xavfsizlik, xavfsizlik texnikasi,
xavf, xavfli zona, tavakkalchilik, to‘siq, blokirovka,
saqlagichlar, signal, xavfsizlik belgilari, axborot
texnologiyalari,
kommunikatsiya, xavfli omil, zararli
omil, telekommunikatsiya, globallashuv, xalqaro
axborot resursi, ergonomika, nurlanish, ionli nurlar,
nurlanish dozasi, “Nur” kasalligi, dozimetr,
travmatizm
sabablari,
mehnat
sharoitlarini
yaxshilash, xavfsizlik texnikasi, himoya vositalari
takomillashtirish,
ishlab
chiqarish
madaniyati,
dastlabki (umumiy) instruktaj, ishlab chiqarish
instruktaji
1. Xavfsizlik texnikasi haqida tushuncha
Xavfsizlik
texnikasi
deb
xavfsiz
mehnat
sharoitini ta’minlashga qaratilgan texnik tadbirlar va
ish usullari majmuiga aytiladi. Ma’lumki har qanday
texnik qurilma xavfli zonalarga ega bo‘ladi.
Xavfli
zonalar deb mashina yoki mexanizmning ichki
qismida yoki tashqi tomonida doimiy yoki davriy
ravishda unda ishlayotgan ishchi uchun xavf sodir
bo‘ladigan maydoni tushuniladi. Xavf real va yashirin
turlarga bo‘linadi. Shu sababli har qanday mashina-
mexanizmning konstruksiyasi
quyidagi umumiy va
xususiy talablarga javob berishi zarur:
Umumiy talablar
:
mashina
va
mexanizmlarning
harakatlanuvchi
va
aylanuvchi
mexanizmlari
himoyalangan yoki himoya kojuxlari bilan to‘silgan,
texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlashga qulay qilib
joylashtirilgan bo‘lishi;
konstruksiya elementlari o‘tkir qirrali
yoki
g‘adur-budir
yuzali
bo‘lmasligi
(agar
mashinaning funksional vazifasi talab etmasa),
mashinada hosil bo‘ladigan issiq yoki sovuq
detallarga ishchi tana a’zolarining qo‘qqisdan tegib
ketish oldi olingan bo‘lishi;
tarkibiy qismlar (elektr simlari,
truba
quvurlari va b.) qo‘qqisdan uzilishi yoki yorilib
ketmasligi;
mashinaning
(mobil
mashinalarda)
transport holatidagi gabarit o‘lchami ixcham, xavfsiz
va yo‘lda harakatlanish, elektr liniyalari ostidan
o‘tishga qulay bo‘lishi;
mashina
yoki
mexanizm
ishlashi
natijasida ajralib chiqadigan
zararli moddalar ruxsat
etilgan miqdor darajasida bo‘lishi va u ishchi
joylashgan muhitga tarqalmasligi zarur.
