|
Imitatsiya modellashtirish turlari
|
| bet | 49/93 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 0,56 Mb. | | #255101 |
Bog'liq Muhandislik psixologiyasi 9.4.Imitatsiya modellashtirish turlari.
9.1. Muhandislik psixologiyasining imitatsiya metodlari.
Muhandislik psixologiyasi metodlari arsenaliga imitatsiya metodllari kiradi. Ularni alohida guruhga ajratish biroz o'zboshimchalik bilan amalga oshiriladi, chunki ba'zi hollarda ularni psixologik yoki matematik metodlardan ajratish qiyin. Shu bilan birga, bu metodlar o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, hech bo'lmaganda shartli ravishda imitatsiya metodlarini maxsus guruhga ajratish imkonini beradi.
Eng umumiy ma'noda imitatsiya(lotincha imitatio-taqlid,soxta) - operatorning haqiqiy faoliyati sodir bo'ladigan muhitdan farq qiladigan muhitda biron bir tizim, vaziyat,yoki hodisaning xususiyatlarini takrorlash deb ta'riflanishi mumkin. Ushbu takror ishlab chiqarishga erishish mumkin bo'lgan vositalar jismoniy yoki ramziy bo'lishi mumkin. Jismoniy taqlid shu qadar aniq bo'lishi mumkinki, uni taqlid qilgan asl nusxadan farqlash qiyin bo'lishi mumkin. Ramziy taqlid asl nusxada sodir bo'lgan jarayonlarning to'liq nusxasi bo'lishi mumkin, ammo bu holda odatda unga vizual o'xshashlik yo'q. Bunga misol qilib statistik testlar yordamida real jarayonlarni modellashtirish mumkin (Monte-Karlo usuli ).
Operator faoliyatini taqlid qilish qisman yoki to'liq bo'lishi mumkin. Jismoniy imitatsiya, qoida tariqasida, qisman xarakterga ega, chunki jarayon yoki tizimning jismoniy xususiyatlarini to'liq takrorlash mumkin bo'lsa-da, faoliyatning ishlash shartlarini to'liq takrorlab bo'lmaydi. To'liq imitatsiyada tizim va atrof-muhitning xarakteristikalari, ularning kirish signallari va javoblari bilan birga, matematik ifodalar orqali ramziy ravishda ifodalanadi. Ushbu matematik tizimning barcha operatsiyalari statistik test metodi yordamida kompyuter tomonidan amalga oshiriladi. Analitik imitatsiya modellashtirish va statistik imitatsiya modellashtirish o'rtasida farq bor.
A.I. Naftulev dinamik va raqamli taqlidni farqlashni taklif qiladi. Birinchisi real vaqtda, ikkinchisi tezlashtirilgan vaqtda sodir bo'ladi. Dinamik imitatsiya va raqamli imitatsiya o'rtasidagi asosiy farq, asosan, birinchi holatda odam o'z funktsiyalarini to'g'ridan-to'g'ri bajaradi, ikkinchisida esa uning asosiy funktsiyalari kompyuter yordamida imitatsiya qilinadi. Aytilganlarning barchasini umumlashtirish uchun shuni ta'kidlash kerakki, jismoniy imitatsiya odatda qisman va real vaqtda amalga oshiriladi; ramziy taqlid, aksincha, to'liqroq bo'lishi mumkin va tezlashtirilgan vaqt shkalasida davom etadi.
Jismoniy taqlidning eng muhim shakli ishbilarmonlik o'yinidir. U berilgan inson va kompyuter qoidalariga muvofiq o'ynash orqali boshqaruv va ishbilarmonlik vaziyatlarni taqlid qilish metodini taqdim etadi. Ishbilarmonlik o'yini - bu kasbiy faoliyatning ob'ektiv va ijtimoiy mazmunini qayta yaratish, ushbu turdagi amaliyotga xos bo'lgan munosabatlar tizimini modellashtirish shakli. Ishbilarmonlik o'yinini o'tkazish - ishlab chiqarish sharoitlari va dinamikasini qayta yaratadigan imitatsiya modeli bo'yicha ishtirokchilarning maxsus faoliyatini joylashtirish. O'yinda qanday turdagi inson amaliyoti qayta yaratilganiga va ishtirokchilarning maqsadlariga qarab, ta'lim,tadqiqot, boshqaruv, sertifikatlash va biznes o'yinlari mavjud. Ishbilarmonlik o'yinlari boshqaruvni takomillashtirish, rejalashtirish va ishlab chiqarish qarorlarini qabul qilish, kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish vazifalari bilan bog'liq holda keng tarqaldi.
|
| |
