|
Modul muhandislik psixologiyasining metodolik va nazariy asoslari. Mavzu Muhandislik psixologiyasining predmeti va vazifalari.(2s.)
|
| bet | 2/93 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 0,56 Mb. | | #255101 |
Bog'liq Muhandislik psixologiyasi Psixologik fan sifatida muhandislik psixologiyasi insonning aqliy va psixofiziologik jarayonlari, holati va xususiyatlarini o'rganadi, individual texnik qurilmalarga va umuman mexanik tizimni qurishga inson faoliyatining xususiyatlaridan kelib chiqadigan talablarni aniqlaydi, ya'ni texnologiya va mehnatning o’zaro moslashtirish muammosini hal qiladi.
Texnik fan sifatida muhandislik psixologiyasi inson operatorining psixologik, psixofiziologik va boshqa xususiyatlariga qo'yiladigan talablarni aniqlashtirish uchun murakkab tizimlar, boshqaruv pultlari, mashina kabinalari, texnologik jarayonlarni qurish tamoyillarini o'rganadi. Aniqroq aytganda, muhandislik psixologiyasi muammolarini bir qator sohalarga: metodologik, psixofiziologik, tizimli texnik va eksplatasion yo’nalishlarga bo'lish mumkin.
1.2.Muhandislik psixologiyasining rivojlanish tarixi.
Mustaqil ilmiy fan sifatida muhandislik psixologiyasi XX asrning 40-50-yillarida shakllana boshladi. Biroq, inson va texnik qurilmalarni har tomonlama o'rganish zarurligi haqidagi g'oyalar 19-asrda rus olimlari tomonidan taxlil qilingan.
Buyuk rus olimi D.I. Mendeleyev 1880 i. aviatsiya vositalarini loyihalashda nafaqat dvigatellar, balki odamlar haqida ham o‘ylash, turli fanlar ma’lumotlaridan foydalanish zarurligi va shundagina “hamma uchun ochiq va qulay” apparat yaratilishi mumkinligi haqida fikr bildiradi.
1882 i_ Rossiya meteorologi M.L.Rixachev uchish uchun psixologik muvofiqlik haqida muammoni ilgari suradi. U aeronavt samolyotni boshqarish uchun zarur bo'lgan psixologik fazilatlar ro'yxatini ishlab chiqdi bular: tez fikrlash, mehnatsevarlik, ehtiyotkorlik, epchillik, aqlning mavjudligini aniqlash va boshqalar.
X1X asr oxirida olimlar mehnat haqidagi ta'limotning ilmiy-nazariy asoslarini ishlab chiqishga urinishdi. Bu sohada buyuk rus olimi I.M. Sechenov birinchi bo'lib mehnat faoliyatini ratsionalizatsiya qilish uchun inson haqidagi ilmiy ma'lumotlardan foydalanish masalasini ko'targan. I.M. Sechenov mehnat harakatlarini bajarishda psixik jarayonlarning rolini o'rganishni boshladi, mehnat ko'nikmalarini shakllantirish masalasini ko'tardi va birinchi marta mehnatni o'rgatish jarayonida tartibga solishning tabiati o'zgarishini ko'rsatdi: tartibga soluvchining funktsiyalari ko'rsatib o'tadi. U faol dam olish kontseptsiyasini samaradorlikni oshirish va saqlashning eng yaxshi vositasi sifatida takidladi. Olimning "Ish kunining davomiyligini belgilashning fiziologik mezonlari"(1897),"Asab tizimining odamning mehnat harakatlaridagi ishtiroki"(1900),"Insonning mehnat harakatlari haqidagi ocherk"(1901) asarlari bizning davrimizda ham o'z ahamiyatini yo'qotmagan.
XX asr boshlarida G'arbda (AQSh) mehnat aktlarini o'rganishga katta qiziqish o’ig’andi. Ushbu muammoni hal qilishga urinishlardan biri AQShlik tadqiqotchi
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Modul muhandislik psixologiyasining metodolik va nazariy asoslari. Mavzu Muhandislik psixologiyasining predmeti va vazifalari.(2s.)
|
