|
muhandislik psixologiyasidagi metodologik tamoyillar
|
| bet | 4/93 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 0,56 Mb. | | #255101 |
Bog'liq Muhandislik psixologiyasi 1.3. muhandislik psixologiyasidagi metodologik tamoyillar.
Muhandislik psixologiyasida bir qator metodologik tamoyillar ishlab chiqilgan. Bu tamoyillarning asosiylari quyidagilardir.
Mehnatni gumanizalashtirish tamoyili. Muhandislik psixologiyasi eng muhim amaliy masalalardan biri bu, mehnat unumdorligi, sifati va samaradorligini oshirish kabi masalalarni hal qilishda, birinchi navbatda, insonning texnologiya va mehnatni tashkil etishga qo'yadigan talablariga, uning imkoniyatlari va faoliyati xususiyatlaridan kelib chiqishga qaratiladi. Gumanizalashtirish tamoyili mehnat jarayonida insonning yetakchi, ijodiy rolini ham ta’kidlaydi. Unga qarama-qarshi chet el (AQSh) muhandislik psixologiyasida keng tarqalgan симпфликации (soddalashtirish) tamoyilidir. Ushbu tamoyilni amalga oshirishda ular inson faoliyatini iloji boricha soddalashtirishga intilishadi, undan barcha ijodiy elementlar yo'q qilinadi va odamning o'zi faqat mexanik harakatlarning ijrochisi bo'lib, mashinaning qo'shimchasiga aylanadi.
Faol operator tamoyili. Bu tamoyil umumiy holda, insonning faoliyati uning tabiati bilan belgilanadi, inson mehnat jarayonida, albatta, mashina bilan o'zaro munosabatlarining yakuniy maqsadini yodda tutadi; u nafaqat axborotni qayta ishlaydi, qaror qabul qiladi, boshqaruvni manipulyatsiya qiladi, balki majburiy ravishda harakat qiladi, amalga oshirilgan harakatlarga o'zining shaxsiy munosabatiga ega bo’lib maqsad sari faol harakat qiladi. Shu sababli, faol operator tamoyilga ko'ra, inson resurslarini boshqarish tizimida shaxsning rolini aniqlashda u faqat mashinaning qo'shimchasi emas, balki faol funktsiyalarni bajarishi juda muhimdir. Buning sababi shundaki, agar operator passiv holatda bo'lsa, uning faol harakatlarga o'tishi sezilarli kuch sarflashni talab qiladi, lekin uning ishining samaradorligi past bo'lishi mumkin. Operatorning faol pozitsiyasi bilan uning faoliyati samaradorligi yuqoriroq qiymatga etadi va uning psixofiziologik xarajatlari past bo'ladi.
|
| |
