• ­ortiqcha va ortiqcha bolmagan t
  • Modul muhandislik psixologiyasining metodolik va nazariy asoslari. Mavzu Muhandislik psixologiyasining predmeti va vazifalari.(2s.)




    Download 0,56 Mb.
    bet9/93
    Sana27.05.2024
    Hajmi0,56 Mb.
    #255101
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   93
    Bog'liq
    Muhandislik psixologiyasi

    -akustik,
    -mexanik,
    -issiqlik,
    -elektromagnit,
    -kimyoviy ­va bosh. ajralib turadi. Signal, xabarning tashuvchisi bo'lib, qabul qiluvchi uchun ma'lum ma'lumotlarni o'z ichiga oladi­. Ma'lumot signallardan tashqarida mavjud emas. Shu bilan birga, u signallarning o'ziga xos jismoniy xususiyatlariga bog'liq emas. Xuddi shu ma'lumot turli signallar bilan uzatilishi mumkin. Signal va u keltirib chiqaradigan axborot jarayonlarining tabiati o'rtasidagi bog'liqlik signalning semantik mazmunini tashkil qiladi. Signalning ma'nosi uning manbasining ob'ektiv xususiyati emas: bir xil signal turli qabul qiluvchilar tomonidan turlicha talqin qilinishi mumkin va aksincha, muayyan vaziyatlarda turli ­signallar bir xil ma'noga ega deb baholanishi mumkin. Shunday qilib, xabarning ma'nosi qabul qiluvchi tomonidan uning sub'ektiv talqini bilan belgilanadi. Bu pozitsiya har qanday inson faoliyati uchun muhimdir, ammo, u statistik ma'lumotlar nazariyasi doirasidan tashqarida bo'lib, ­uni muhandislik psixologiyasida qo'llash imkoniyatlarini sezilarli darajada cheklaydi.
    Signal va u olib boradigan axborot o'rtasidagi bog'liqlik ­izomorfizm tamoyiliga asoslanadi (lotin tilidan isos teng va morphes shakl). Ikki to'plamni o'zaro tartibga solishning umumiy shakli sifatida tushuniladi­. Izomorfizm ikki to'plam elementlari va munosabatlarining o'ziga xos xususiyatidir. Masalan, magnit lentadagi tovush bosimi holatlari to'plami va magnitlanish holatlari to'plami izomorfdir. Axborot jarayonlarini tahlil qilishda izomorfizm tushunchasi muhim ahamiyatga ega. Buning sababi shundaki, signal manba holatlari to'plamiga izomorf bo'lgan uning tashuvchisi holatlari to'plamidir. Axborot tashuvchisi holatlari to‘plamining manba to‘plamiga bo‘lgan izomorf munosabati, bu ikki to‘plamning faqat umumiy tartiblanishini belgilab beradi, signalni axborot manbasining kodiga aylantiradi. Kodlash ­tufayli manba holatlarining tartiblanishi tashuvchining ma'lum bir tartibiga tarjima qilinadi.
    Operator faoliyatida foydalaniladigan ­ma'lumotlar bir qator mezonlarga ko'ra belgilanadi. Signalning modalligiga qarab, axborot vizual, eshitish­, taktil, proprioseptiv bo'lishi mumkin.O'z tabiatiga ko'ra, ma'lumotlar tegishli yoki ahamiyatsiz bo'lishi mumkin. Tegishli bo'lmagan ma'lumotni ortiqcha ma'lumotlar bilan aralashtirib yubormaslik kerak, bu ko'p hollarda operator ishiga ijobiy ta'sir qiladi. To'liqlik nuqtai nazaridan ma'lumotlar ­ortiqcha va ortiqcha bo'lmagan turlarga bo'linadi . Ortiqchalikni joriy etish ­shovqinlarga qarshi kurashning samarali vositasi bo'lib, operatorning shovqin immunitetini oshiradi. Xuddi shu nuqtai nazardan, ma'lumotlar to'liq yoki to'liq bo'lmasligi mumkin. Axborot shakli miqdoriy va sifatli bo'lishi mumkin

    Download 0,56 Mb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   93




    Download 0,56 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Modul muhandislik psixologiyasining metodolik va nazariy asoslari. Mavzu Muhandislik psixologiyasining predmeti va vazifalari.(2s.)

    Download 0,56 Mb.