8-Professional buxgalterlarning etika kodeksi
Professional buxgalterlarning etika kodeksi ularning faoliyatini axloqiy me’yorlarga muvofiq amalga oshirishlarini ta’minlash uchun mo'ljallangan. Bu kodeks buxgalterlarga o‘z vazifalarini halollik, adolat va professional standartlarga muvofiq bajarish uchun ko‘rsatmalar beradi. Quyida professional buxgalterlar uchun asosiy etika kodeksi tamoyillari keltirilgan:
### 1. Halollik
- Halollik va Ochiqlik: Buxgalterlar o‘z faoliyatida halol, to‘g‘ri va ochiq bo‘lishlari kerak. Har qanday firibgarlik yoki yolg‘onchilikka yo‘l qo‘ymaslik.
- Axloqiy Me’yorlarga Rioya Qilish: Shaxsiy va professional munosabatlarda axloqiy me’yorlarga qat’iy rioya qilish.
### 2. Ob'ektivlik
- Adolat va Betaraflik: Moliyaviy ma’lumotlarni tahlil qilishda va qaror qabul qilishda betaraf bo‘lish, shaxsiy yoki tashqi bosimlardan mustaqil qolish.
- Xolislik: Ma'lumotlarni xolis va adolatli ravishda taqdim etish, sub'ektivlikdan va manfaatlar to‘qnashuvidan qochish.
### 3. Professional Kompetensiya va Ehtiyotkorlik
- Malaka Oshirish: Doimiy ravishda malaka oshirish va zamonaviy bilimlarga ega bo‘lish, o‘z sohasidagi o‘zgarishlardan xabardor bo‘lish.
- Aniqlik va Ishonchlilik: Ishni aniq va ishonchli bajarish, noto‘g‘ri ma'lumotlar berishdan qochish.
### 4. Maxfiylik
- Ma'lumotlarning Maxfiyligi: Mijozlar va tashkilotlarga tegishli ma'lumotlarni maxfiy saqlash, faqat qonuniy yoki professional zarurat tug‘ilgandagina ma'lumotlarni oshkor qilish.
- Maxfiy Ma'lumotlardan Foydalanish: Maxfiy ma'lumotlardan faqat professional maqsadlar uchun foydalanish.
### 5. Professional Xulq-atvor
- Qonun va Qoidalar: Mamlakatning moliyaviy va soliq qonunlariga rioya qilish, professional tashkilotlarning qoidalari va standartlariga amal qilish.
- Yaxshi Nom Qozonish: O‘z kasbiy faoliyati bilan tashkilot va sohaning obro‘sini oshirish, kamsituvchi yoki noxush holatlardan qochish.
### 6. Manfaatlar To‘qnashuvi
- To‘qnashuvlarni Boshqarish: Har qanday manfaatlar to‘qnashuvini aniqlash va bartaraf etish, mijozlar va ish beruvchilar bilan munosabatlarda shaffoflikni ta’minlash.
- Mustaqillikni Saqlash: Moliyaviy hisobot va audit jarayonida mustaqil bo‘lish, shaxsiy yoki tashqi ta’sirlardan ozod qolish.
### 7. Professional Javobgarlik
- Vazifalarni Bajarish: Barcha vazifalarni o‘z vaqtida va sifatli bajarish, xatolardan qochish.
- Qabul Qilingan Qarorlar uchun Javobgarlik: Har bir qabul qilingan qaror va bajarilgan ish uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga olish.
### 8. Xalqaro Mezonlarga Amal Qilish
- Xalqaro Standartlarga Muvofiqlik: Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlarga (masalan, IFRS) muvofiq bo‘lishi kerak.
- Global Amaliyotlarga Moslashish: Xalqaro amaliyotlarni o‘rganish va ularga moslashish, xalqaro mijozlar bilan ishlashda ularning talablari va me’yorlariga rioya qilish.
### Xulosa
Professional buxgalterlarning etika kodeksi ularning kasbiy faoliyatini axloqiy me’yorlarga muvofiq olib borishini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. Bu kodeks nafaqat buxgalterlarning o‘z vazifalarini to‘g‘ri bajarishlarini, balki ularning mijozlari va tashkilotlari oldida ishonchli va hurmatga loyiq bo‘lishlarini ham ta’minlaydi. Etika kodeksiga rioya qilish orqali buxgalterlar professional obro‘sini saqlaydi va sohaning rivojlanishiga o‘z hissasini qo‘shadi.
| 