Iqtisodiy
masalalarga
to‘xtalib
o‘tar
ekanmiz,
avvalambor
eksport
potensialimizdan to‘lik foydalana olmayotganimizni ochik oydin aytishim lozim.
Eksportga mahsulot chiqarishni rakbatlantiruvchi ko‘pgina imtiyozlar kabul
qilinganiga karamay, bu sohada kiladigan ishlarimiz ko‘pdir. Shuning uchun,
birinchi galda biz qanday imtiyozlar va omillar kutilayotgan natija berayotgani va
kaysilari naf bermayotganligini, qanday byurokratik to‘siklar
borligini chukur
tankid kilib chiqishimiz va shu bilan birga boshqa davlatlarning tajribasini batafsil
o‘rganib chiqishimiz lozimdir.
Eksporter korxonalar uchun u yoki bu imtiyozlarni tanlash kukukini beruvchi
mexanizmlarni tadbik etishimiz, eksportga yo‘naltirilayotgan mahsulotlarni
Butunjakon Savdo Tashkiloti prinsiplariga asoslangan
kolda soliqka tortish
tizimini unifikatsiya qilish tadbirlarini amalga oshirish maqsadga muvofik bo‘ladi
deb o‘ylayman.
Lekin bu ishga yondashish kar tomonlama bo‘lishi kerakligini ta’kidlab
o‘tmokchiman. Jumladan, valyuta siyosatidagi erkinlashtirish tadbirlari ham
mukim o‘rin tutadi.
Yurtboshimiz o‘z ma’ruzalarida bu yo‘nalishdagi bizning asosiy vazifalarimizni
belgilab berdilar.
Shundan kelib chikkan kolda, milliy valyutamizning to‘la
konvertatsiyalashga o‘tish jarayonini ijobiy kechishini ta’minlash va kafolatlash
maqsadida iqtisodiy va moliyaviy ko‘rsatkichlar jarayonlari bilan uzviy boklik
bo‘lgan kolda aniq tadbirlar ishlab chiqishimiz lozimdir.
Eksportga yo‘naltirilgan va importning o‘rnini bosadigan mahsulotlar ishlab
chiqarishni rakbatlantirish siyosatining muvaffakiyatli
amalga oshishining asosiy
omillaridan biri bu soklom va kulay investitsion mukitning mavjudligidir. Oxirgi
paytda chet el investitsiyalarini jalb qilish ishlari sustlashgan, jalb qilinayotgan
ivestitsiyalar asosan kredit shaklida va kukumat kafolati bilan bo‘lmokda.
Lekin
bizning oldimizda mamlakatimizga to‘kri investitsiyalarni jalb qilish yo‘llarini
izlashimiz, byurokratik to‘siklarni aniqlashtirib ularni yengillashtirish bo‘yicha
takliflar ishlab chiqishimiz zarur.
Shu bilan birga, mavjud ichki imkoniyatlardan ham samarali foydalanish yo‘llarini
izlashimiz lozim. Bu o‘rinda tegishli tijorat banklari va idoralar bilan yaqindan
ishlash, loyikalarni ekspertizasini takomillashtirish, moliya bozorida mablag‘larni
jalb kiluvchi yangi instrumentlarni jalb qilish kisobiga kreditlar ajratish uchun
mablag‘lar rezervini tashkil etish tadbirlarini amalga oshirish lozim.
Alokida ta’kidlash
kerak-ki, kredit bozorining rivojlanishi xizmat ko‘rsatuvchi
moliyaviy infratuzilmaga ham boklikdir. Masalan, Moliya vazirligi tomonidan
kimmatli kokozlar bozorini rivojlantirishdagi o‘rni ancha pasayib kolgan. Sukurta
nazorati xizmatining oyokka turib olganiga karamasdan, sukurta bozori
rivojlanmagan. Moliyaviy lizingni tadbik etishda ham
sustkashlik bilan ish olib
borilmokda.
Undan tashqari, kommunal xizmatlar tariflarining xududlar bo‘yicha keskin
farkining borligi, budjet tashkilotlarida kommunal xizmatlaridan foydalanish aniq
normativlari mavjud emasligi kar yili Davlat budjetidan katta mablag‘larning
yo‘naltirilishiga olib kelmokda. Shuning uchun, avvalambor, kommunal xizmatlar
ko‘rsatish tizimini tubdan taklil qilish lozim,
