199
VI BOB. MEHNAT RESURSLARI BILAN
TA’MINLANGANLIK, MEHNAT UNUMDORLIGI VA
ULARNING MAHSULOT HAJMIGA TA’SIRI TAHLILI
6.1. Korxonada mehnat resurslarini tahlil qilishning ahamiyati,
tahlil vazifalari va axborot manbalari
Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida korxonalarda mahsu-
lot (ish, xizmat)lar ishlab chiqarishda asosiy o‘rinni jonli mehnat omili,
ya’ni inson omili muhim ahamiyat kasb etadi, chunki har qanday fan-
texnika taraqqiyotining rivojlangan bosqichida ham inson omilining
bo‘lishi talab etiladi, ya’ni yuqori texnologiyaga asoslangan ishlab
chiqarish uskunalarini ham inson boshqarishi lozim bo‘ladi. Bunday
sharoitda korxonalarning mehnat resurslari bilan ta’minlanganlik
darajasini o‘rganib borish muhim ahamiyat kasb etadi.
Mahsulot ishlab chiqarish hajmining oshishiga, mahsulot tannarxi-
ning pasayishiga, foyda miqdorining oshishiga hamda boshqa bir qator
texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarining yaxshilanishi korxonaning mehnat
resurslari bilan ta’minlanish darajasiga bog‘liq. Mehnat ko‘rsatkichlari-
ning bajarilish darajasi mashina va jihozlardan maksimal foydalanishga,
ishlab chiqarishni bir maromda amalga oshirilishiga va mehnat unum-
dorligini o‘sishiga ta’sir ko‘rsatadi.
Bugungi kunda respublikamizda ro‘y berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy
o‘zgarishlar mavjud mehnat resurslaridan samarali foydalanishni taqozo
etmoqda.
Mehnat ko‘rsatkichlari tarkibiga, odatda, quyidagilar kiradi:
a) ish haqi fondi;
b) xodimlar soni;
d) mehnat unumdorligi;
e) o‘rtacha yillik ish haqi.
