• Materiallar xarajatini qisqartirish rezervlari
    		•

    Mehnat haqi xarajatlaridan iqtisod




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet196/436
    Sana05.01.2024
    Hajmi2,53 Mb.
    #130885
    1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   436
    Bog'liq
    Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

    Mehnat haqi xarajatlaridan iqtisod (
    3
    R
    P
    ¯
    ) mahsulot mehnat 
    sig‘imini pasaytirishga qaratilgan choralarni qo‘llashgacha 
    )
    (
    o
    TE
    va 
    qo‘llashdan so‘ng aniqlangan mahsulot mehnat sig‘imi 
    )
    (
    1
    TE
    ni farqi 
    rejadagi bir soatlik ish haqi (
    pl
    OT
    ) va reja bo‘yicha mahsulot hajmi 
    (
    )
    Pl
    VPB
    ko‘paytmalaridan hosil bo‘ladi 
    1
    3
    (
    )
    o
    Pl
    Pl
    R
    P
    TE
    TE
    OT VPB
    e
    ¯
    =
    -
    ×
    ×
    Materiallar xarajatini qisqartirish rezervlari
    (
    3)
    P M
    ¯
    rejalashti-
    rilgan mahsulot hajmi bo‘yicha material xarajatlarini pasaytirish 
    rezervlari yangi texnologiya va boshqa choralarni qo‘llash orqali 
    quyidagicha aniqlanadi. 
    1
    3
    (
    )
    ,
    o
    Pl
    Pl
    R M
    YR
    YR
    VBR Ts
    e
    ¯
    =
    -
    ×
    ×
    bunda 
    1
    ,
    o
    YR YR
    - innovatsiya choralarini qo‘llashga qadar, qo‘llash-
    dan keyin mahsulot birligi uchun materiallar xarajati; 
    Pl
    Ts
    - rejadagi material bahosi. 
     
    Asosiy vositalarni saqlash xarajatlarini qisqartirish rezervlari, 
    keraksiz, ortiqcha, ishlatilmay kelinayotgan bino, mashina, uskunalarni 
    sotish, uzoq muddatli ijaraga berish orqali rezervlar 
    )
    (
    OC
    P
    ¯
    asosiy 
    vositalarni dastlabki qiymatini uning amortizatsiya normasi (NA) ga 
    ko‘paytmasidan hosil bo‘ladi. 
    (
    )
    i
    i
    P
    A
    P OC NA
    e
    ¯ =
    ¯
    ×
    Mahsulot ishlab chiqarish hajmini oshirish rezervlari bo‘yicha 
    qo‘shimcha xarajatlar mahsulotning har bir turi bo‘yicha aniqlanadi. 
    Bunday xarajatlarga qo‘shimcha ishlab chiqarilgan mahsulot uchun 
    sarflangan ortiqcha ish haqi, xomashyo, material, energiya va mahsulot 
    hajmiga bog‘liq boshqa o‘zgaruvchan xarajatlar kiradi. Qo‘shimcha 
    xarajatlar mahsulotning har bir turi bo‘yicha aniqlangan rezervlar 
    haqiqatdagi o‘zgaruvchan xarajatlar ulush darajasiga ko‘paytmasidan 
    hosil bo‘ladi. 
    1
    3
    i
    i
    q P VBP b
    = -
    ×
    Misol, A mahsulotini ishlab chiqarish hajmi 13300 dona, uni 
    oshirish rezervi – 1500 dona, jami ishlab chiqarish uchun qilingan 

    285
    xarajat - 63840 ming so‘m; xarajat moddalarini qisqartirish rezervlari – 
    2130 ming so‘m; qo‘shimcha ishlab chiqarilgan mahsulot uchun 
    sarflangan ortiqcha o‘zgaruvchan xarajatlar – 4890 ming so‘m 
    (1500
    .
    3260), demak, mahsulot birligi tannarxini pasaytirish rezervi 0,3 
    ming so‘mni tashkil etadi. 
    63840 2130 4890 63840
    4,5 4,8
    0,3
    13300 1500
    13300
    R S
    -
    +
    ¯ =
    -
    =
    -
    = -
    +
    Rezervlarni bunday tartibdagi hisob – kitobi mahsulotning har bir 
    turi, imkoniyat chegarasida innovatsiya choralari bo‘yicha ham alohida 
    aniqlanishi maqsadga muvofiqdir. 

    Download 2,53 Mb.
    1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   436




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish