Bu ikkala holda ham ikkinchi g`altakni kesib o`tuvchi magnit induksiya oqimi
o`zgaradi, chunki birinchi g`altak zanjirida tok o`zgaradi.
3-tajriba: Bir g`altakni ikkinchi g`altak
ichiga joylashtirsak unga
yaqinlshishni yoki uzoqlashishni yoki uzoqlashishni ko`rish mumkin.(3-rasm)
Katta diametri g`altakka galvonometr ulab, berk zanjir hosil qilaylik. Kichik
diametrli g`altakka tok manbai, reostat orqali ulab berk
zanjir hosil qilaylik va
undagi tok kuchini reostat orqali o`zgartirsak, yoki bir-biriga yaqinlashtirib yoki
uzoqlashtirsak galvonometr strelkasini o`zgarganini ko`ramiz.
Masalan shu rasmni chizaylik…
E
R
Endi shu tajribalar asosida quyidagi xulosaga kelamiz.
1.G`altakning shakli o`zgarmagan holda magnit oqimining har qanday usulda
o`zgarishi berk zanjirdagi galvonometr strelkasining o`tishiga olib keladi.
Hosil
bo`lgan induksion tokning yunalishi magnit oqimi yunalishining o`zgarishiga
bog`liq.
2.G`altakdagi sim o`ramlar soni ko`p, magnit induksiya oqimining o`zgarishi
tez bo`lsa, induksion hodisasi tez bo`ladi.
3.Agar g`altak ichida ferromagnit jism bo`lsa, effekt kuchli bo`ladi.Bunday
induksion hodisasi magnit maydon kuchlanganligiga emas,balki
magnit maydon
induksiyasiga bog`liq ekanligi kelib chiqadi.
Demak, hodisa o`tkazuvchanlik tokiga bog`liq bo`lmasdan, balki elektr
induksiya maydoning hosil bo`lishiga bog`liq bo`lar ekan.
Bu kuzatilgan
tajribalarning hammasida ham elektr maydon kuchlanganligi vektorining hosil
bo`lishi ko`zatilayapti, bularga asosan Faradey o`zining quyidagi qonuni ta`riflaydi:
