|
Müasir dövrdə istehsalatda hər hansı səviyyədə qəbul edilən qərar və təlimatlar, işçilərinBog'liq M asir d vrd istehsalatda h r hans s viyy d q bul edil n q ra8.8. Korroziya mühafizəsinin təmini
Korroziya bərk cisimlərin xarici səthində ətraf mühitlə qarşılıqlı təsir nəticəsində yaranan
kimyəvi və elektrokimyəvi proseslərin dağıdıcı təsir vasitəsidir. Korroziya metal itkisi ilə
kifayətlənməyib, möhkəmlik, plastiklik və hermetikliyin pozulması nəticəsində metal
konstruksiyaların sıradan çıxmasına, qəzaların törənməsinə əlverişli şərait yaradır.
Mənşəyinə görə korroziyanı iki yerə bölürlər: - kimyəvi və elektrokimyəvi.
Kimyəvi korroziya – korroziya mühitinin metala təsiri nəticəsində baş verir. Bu zaman,
metalın oksidləşməsi və mühitin oksidləşdirici komponentinin reduksiyası hissələrə bölünmədən
bir akt üzrə gedir.
Kimyəvi korroziya bəzi elektrolit olmayan mayelərin və qazların metal səthinə təsiri
nəticəsində də baş verə bilər. Neft məhsullarının tərkibinə daxil olan karbohidrogenlər təmiz
halda metala təsir etmir. Ancaq, onların tərkibində kükürdlü birləşmələr olan zaman korroziyaya
uğraya bilirlər. Qeyri-elektrolitlərin üzərinə su düşdükdə onların tərkibində olan qarışıqlar hiss
olunacaq dərəcədə aktivləşir və bu zaman korroziya prosesinin mexanizmi dəyişilir (kimyəvi
korroziya elektrokimyəvi korroziyaya çevrilir).
Hidrogen-sulfid 350
0
C-dən yuxarı temperaturlarda dəmirə təsir etdikdə dəmir-sulfid əmələ
gəlir. Yüksək təzyiq və temperaturda hidrogenlə hidrogenləşmə prosesində hidrogen korroziyası
baş verir, o da sementiti (Fe
3
C) dağıdır və metanı aşağıdakı sxem üzrə çıxarır:
Fe
3
C+2H
2
3Fe+CH
4
(10)
Alınan metan metaldan çıxmır, onun kənarlarında yığılır və kristalarası və ya transkristalla
korroziya əmələ gətirir.
Elektrokimyəvi korroziya həlledici elektrolitin metala təsiri nəticəsində baş verir. Bu zaman
metal atomlarının ionlaşması və oksidləşdirici komponentin reduksiyası bir akt üzrə getmir və
onların sürəti metalın elektrod potensialının böyüklüyündən asılı olur. Elektrokimyəvi korroziya,
demək olar ki, iki anod və katodun bir-birindən asılı olmayan, ancaq bir-birinə elektrik balansı
vasitəsilə birləşmiş elektrokimyəvi prosesin nəticəsidir. Anod prosesində metal kationları
həllediciyə keçir, katod prosesində isə azad olan elektronlar oksidləşərək birləşir (şəkil 5).
|
| |
