Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universititeti Telekomunikatsiya texnologiyalari fakulteti

Download 0,71 Mb.
bet	2/8
Sana	08.02.2024
Hajmi	0,71 Mb.
	#152917

1 2 3 4 5 6 7 8

Bog'liq
DBM001-1

1.1 jadval. Ulman-Chen notasiyasining mohiyat-aloqa modeli elementlari.

	Yordamida ob’ektlar belgilanadi.
	Yordamida ob’ekt atributlari belgilanadi. Ular ob’ektlar bilan yo`nalishsiz chiziqlar yordamida birlashtiriladi
	Yordamida ob’ektlar orasidagi aloqalarni belgilaymiz.
	Bunda birga ko`p bog`langan A va V orasida V ga qaratib yo`nalgan yo`nalishli chiziq bilan ko`rsatiladi, ya’ni 1:N. Agar A va V ob’ektlar o`rtasida N:1 bog`lanish bo`lsa, strelka A ga qarab yo`naltiriladi.
	Ko`pga – ko`p bog`lanish N:M A va V ob’ektlar o`rtasida M: N bo`lsa, ularni ulovchi chiziq orqa li bog`lanadi.
	A va V orasida 1:1 bog`lanish bo`lsa, yo`nalishsiz chiziq bilan bog`laymiz.

2 - LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Relyatsion ma`lumotlar bazasini loyihalash

Ishdan maqsad: Ma`lumotlar bazasini relyatsion modeli uchun jadvallar tizimini ishlab chiqishni o`rganish va ob`yektlarni bog`lanish munosabatlarini tahlil qilish.
Masalani qo`yilishi: Berilgan predmet soha ma`lumotlar bazasidagi barcha ob`yektlarni relyatsion modelini ishlab chiqish.
Uslubiy ko`rsatmalar: Ma`lumotlarni relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o`lchamli jadvallar yordamida tasvirlash qulay. Jadval ko’rinishidagi ma’lumotlar tushunarli, ko`rimli va inson uchun oddiy hisoblanadi. Munosabatlar to`plami ma`lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu bilan birga ular orasidagi bog`lanishlarni modellashtirish imkonini beradi.
Relyatsion yondashuv asosiy tushunchalari:

Ma’lumotlar toifasi – relyasion MB saqlanadigan ma’lumot qiymatlari;
Domen – domenlar ma’lumotlarni ayrim asosiy turlarini aniqlash orqali o‘rnatiladi;
Atributlar – jadval ustunlar nomlari;
Bog‘lanish – relyation so‘zidan olinib munosabatni bildiradi;
Birlamchi kalit – bu kalit tashqi MB bilan bog‘lanishni o‘rnatish uchun xizmat qiladi.

Relyatsion MB munosabatlarni o`zaro bog`langan to`plamidir. Har bir munosabat kompyuterda fayl ko`rinishida tasvirlanadi.

Ishni bajarish tartibi
1-laboratoriya ishida qurilgan mohiyat - aloqa diagrammasi uchun relyatsion bog`lanish o`rnatamiz.
2.1-rasm. Mohiyat - aloqa modelining umumiy ko`rinishi.

Foydali qazilmalarni boyitish fabrikasining relyatsion modeli jadvallarini tuzib chiqamiz.

Download 0,71 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8

Download 0,71 Mb.