Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma




Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/45
Sana12.02.2024
Hajmi1,94 Mb.
#155320
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   45
Bog'liq
5-QISM. OPTIKA-2022

Hz chastotasida boshlanadi. 
Elektronni metalldan chiqish ishi topilsin. 
53. 
Kaliydan 

=330 nm to‘lqin uzunlikdagi yorug‘lik ta’sirida 
urib chiqarilayotgan elektronlarni to‘xtatib oladigan potensiallar 
ayirmasi U topilsin. 


102 
54. 
Ruh plastinka monoxromatik yorug‘lik bilan yoritilmoqda. 
Fototokning yo‘qotish uchun U
1
=6 V dan kichik bo‘lmagan to‘xtatuvchi 
potensiallar ayirmasi qo‘yilishi zarur. Agar ruh plastinka o‘rniga boshqa 
metalldan yasalgan plastinka qo‘yilsa, to‘xtatuvchi potensiallar ayirmasi 
U
2
=5,3 V gacha kamayadi. Agar elektronni ruhdan chiqish ishi 
A=3,7 eV bo‘lsa, ikkinchi metall plastinkadan elektronni chiqish ishi 
aniqlansin. 
55. 
Metall plastinkaning to‘lqin uzunligi 

=0,2 µm bo‘lgan 
monoxromatik yorug‘lik bilan yoritilganda, to‘xtatuvchi potensiallar 
ayirmasi U=0,8 V ga teng bo‘lgan. Fotoeffekt hodisasi yuz berishi 
mumkin bo‘lgan maksimal to‘lqin uzunligi aniqlansin. 
56. 
Vakuum fotoelementining elektrodlaridan birini 

=5
.
10
14
 Hz 
chastotali monoxromatik yorug‘lik bilan yoritilganda elektronlar 
U=0,7 V dan kichik bo‘lmagan kuchlanishda to‘liq to‘xtatilgan. Shu 
elektrodni 

=0,52 µm to‘lqin uzunlikdagi yorug‘lik bilan yoritilganda 
fototokni yo‘qotish uchun zarur bo‘lgan eng kichik to‘xtatuvchi 
potensiallar ayirmasi aniqlansin. 
57. 
Metall sirtidan energiyasi 

=1,53 MeV bo‘lgan γ- kvant 
ta`sirida chiqarlgan fotoelektronlarning maksimal tezligi aniqlansin. 
58. 
To‘lqin uzunligi 

=0,22 µm bo‘lgan monoxromatik 
yorug‘likning fotonlar metall plastinka sirtiga tushmoqda. Har bir 
fotoelektron uchib chiqishida plastinka sirtiga beruvchi maksimal 
impulñ aniqlansin. Berlgan metall uchun fotoeffektning qizil chegarasi 

o
=0,25 µm
59. 
Temirdan yasalgan shar to‘lqin uzunligi 

=0,22 µm bo‘lgan 
monoxromatik ulòrabinafsha nurlar bilan yoritilmoqda. Temirdan 


103 
elektronni chiqish ishi A=4,4 eV. Shar qanday maksimal potensialgacha 
zaryadlanishi aniqlansin. 
60. 
Sirti natriy bilan qoplangan (elektronning chiqish ishi 
A=2,3 eV) fotoelementning bir elektrodiga to‘lqin uzunligi 

=0,40 µm 
bo‘lgan monoxromatik yorug‘lik tushmoqda. Fototok yo‘qotishi uchun 
qanday eng kichik potensiallar ayirmasi qo‘yilmog‘i lozim? 
61. Energiyasi ε =4,9 eV bo‘lgan fotonlar chiqish ishi A=4,5 eV ga 
teng metalldan elektronlarni urib chiqarmoqdalar. Har bir elektron uchib 
chiqishida metall sirtiga beruvchi maksimal impuls aniqlansin. 
62. 
Boshqa 
jismlardan 
uzoqda 
joylashgan 
mis 
sharcha 
monoxromatik yorug‘lik bilan yoritilganda U=1,2 V gacha zaryadlandi. 
Agar elektron misdan chiqish ishi A=4,5 eV bo‘lsa, yorug‘lik to‘lqin 
uzunligi aniqlansin. 
63. 
Plastinkadan yasalgan plastinka to‘lqin uzunligi 

 =0,15 µm 
bo‘lgan ultrabinafsha nurlar bilan yoritilmoqda. Fototokning to‘xtatish 
uchun U=2,9 V dan kichik bo‘lmagan potensiallar ayirmasi qo‘yilishi 
kerak. Elektronning plastinkadan chiqish ishi aniqlansin. 
64. 
Vakuumli fotoelementning elektrodlaridan birini to‘lqin 
uzunligi 

=0,20 µm ga teng ulòrabinafsha nurlar bilan yoritilganda 
elektronlarni to‘xtatuvchi potensiallar ayirmasi U=0,80 V ga teng bo‘ldi. 
Fotoeffekt uzunlik topilsin. 
65. 
Plastinkaga 
monoxromatik 
yorug‘lik 
tushmoqda 
(

=0,42 µm). Fototok elektronlarni to‘xtatuvchi potensiallar ayirmasi 
U=0,95 V bo‘lgan tugayapti. Plastinka sirtidan elektronlarni chiqish ishi 
A topilsin. 


104 
66. Agar chastotasi 

1
=2,3

10
15
Hz bo‘lgan yorug‘lik ta’sirida 
metall 
sirtidan 
urib 
chiqarilayotgan 
fotoelektronlar 
U
1
=7 

kuchlanishda, chastotasi 

2
=4,5 10
15
Hz yorug‘lik ta`sirida urib 
chiqarilayotganlar esa U
2
=16,1 V kuchlanishda to‘liq to‘xtatilayotgan 
bo‘lsalar, Plank doimiysi aniqlansin. 
67. 
Fotoelementda 
natriy 
qatlamiga 

=400 
nm 
to‘lqin 
uzunlikdagi yorug‘lik tushmoqda. Fototok tugashi uchun fotoelementga 
qanday eng kichik to‘xtatuvchi potensiallar ayirmasi qo‘yilmog‘i lozim. 
Natriydan elektronni chiqish ishi A=2,3 eV
68. 
Boshqa jismlardan uzoqdan uzoqda joylashgan temir sharcha 
to‘lqin uzunligi 

=0,22 µm bo‘lgan monoxrolmatik yorug‘lik bilan 
yoritilmoqda. Temirdan elektronni chiqish ishi A=4,4 eV. Sharcha 
qanday maksimal potensialgacha zaryadlanishi aniqlansin. 
69. 
Ruh plastinkaga ultrabinafsha nurlar (λ=0,2 µm) dastasi 
tushmoqda. Fotoelektronlarni maksimal kinetik energiya Т
max
va 
maksimal tezligi 
m ax  
aniqlansin. 
70. 
Ruh uchun fotoeffektning qizil chegarasi 

o
=310 nm. Agar 
seziyga 

=200 nm to‘lqin uzunlikdagi nurlar tushayotgan bo‘lsa, 
fotoelektronlarni maksimal kinetik energiyasi Т elektron-volflarda 
aniqlansin. 
71. 
Kaliy sirtiga 

=150 nm to‘lqin uzunlikdagi nurlar 
tushmoqda. Fotoelektronlarni maksimal kinetik energiyasi Т
max
aniqlansin. 
72. 
Energiyasi ε=10 eV bo‘lgan foton kumush plastinkaga ta’sir 
etib, fotoeffektni vujudga keltiradi. Agar foton va fotoelektronning 
harakati plastinka sirtiga perpendikulyar bo‘lgan bir to‘g‘ri chiziq 


105 
bo‘ylab yuz bersa, plastinka olgan impuls p topilsin. 
73. Fotoelementning litiydan yasalgan katodiga to‘lqin uzunligi

=200 nm bo‘lgan yorug‘lik tushmoqda. Fototokning to‘xtatish uchun 
fotoelementga qo‘yilishi kerak bo‘lgan potensiallar ayirmasi eng kichik 
qiymati aniqlansin. 
74. 
Fotoelektronlarning maksimal tezligi 
m
=3 m/s bo‘lishi 
uchun platinadan yasalgan plastinkaga tushayotgan γ nurlarni to‘lqin 
uzunligi qanday bo‘lishi kerak? 
75. 
Metall plastinkaga ultrabinafsha nurlar (

 =0,25 µm) dastasi 
yo‘naltirilgan. Fototokni to‘xtatuvchi minimal potensiallar ayirmasi 
U=0,96 V. Elektronlarni metall chiqish ishi A aniqlansin. 
76. 
Metall sirtiga to‘lqin uzunligi 

=0,1 µm bo‘lgan 
monoxromatik nurlar tushmoqda. Fotoeffektning qizil chegarasi λ
0
=0,3 
µm. Foton energiyasining qismi elektronni, kinetik energiyasiga 
aytiladi? 
77. 
Metallga to‘lqin uzunligi 

=1 nm bo‘lgan rentgen nurlari 
tushmoqda. Chiqish ishini e’tiborga olmagan holda fotoelektronni 
maksimal tezligi 
aniqlansin. 

Download 1,94 Mb.
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   45




Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma

Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish