Dəyişən cərəyan dövrəsi üçün Om qanunu
Aktiv müqavimət (R), induktivlik (L) və tutumu (C) qoşulmuş dəyişən cərəyan dövəsinə baxaq. Dövrədəki gərginlik   özü tezlikli dəyişən cərəyan yaradacaq, onun amplitudu və fəzası R,L və C ilə təyin olunur.
Bu cərəyan aktiv müqavimətdə  gərginlik düşgüsü yaradaraq, onun fəzası cərəyanın fəzası ilə eynidir. Vektor diaqramında  vektoru cərəyan oxu istiqamətində olacaq.
Induktivlikdəki cərəyan düşgüsü  cərəyanı fəzaya görə  qədər döndərilməlidir.
Tutumdakı  gərginlik düşgüsü cərəyandan fazaya görə qədər geri qalır, yəni cərəyan oxuna nəzərən saat əqrəbi istiqamətində bucağı qədər döndərilməlidir.
 gərginlik düşgülərinin cəmi dövrəyə qoşulmuş U gərginliyinə bərabər olmalıdır. Ona görə vektorlarını toplasaq cərəyan oxu ilə bucağı əmələ gətirən  vektoru alarıq.
Şəkildən görünür ki, bucağının tangensi üçün yaza bilərik:
 (1)
Burada - gərginliklə (U) cərəyan şiddəti  arasındakı fazalar fərqidir.
Şəkildəki düzbucaqlı uçbucaqdan alırıq ki,
Buradan
 (2)
Beləliklə dövrəyə qoşulan gərginlik olarsa dövrədəki cərəyan  olacaq. Burada və (1) və (2) ifadələri ilə təyin edilir.
(2) ifadəsinin məxrəcindəki  ifadəsi dövrənin tam müqaviməti adlanır.
 - dövrənin reaktiv müqavimətidir.
Əgər > ; (yəni > ) olarsa, cərəyan fazaca gərginlikdən geri qalır. (yəni faza sürüşməsi >0 olur).
Əgər <; (yəni <) olarsa, cərəyan fazaca gərginliyi qabaqlayır. (yəni faza sürüşməsi < 0 olur).
Əgər =; (yəni =) olarsa, cərəyan və cərəyan rəqsləri eyni fazada baş verir. (yəni faza sürüşməsi = 0 olur).
Bu şərtini ödəyən tezlikdə  dövrənin tam müqaviməti verilmiş R,L və C qiymətlərində ən kiçik olur və buna uyğun cərəyan ən böyük qiymətə malik olur. Bu zaman aktiv müqavimətdəki gərginlik döşgüsü dövrəyə daxil edilmiş xarici gərginliyə bərabər olur. Induktiv və tutum müqavimətlərindəki gərginlik düşgüləri amplitudca eyni olub, fəzaca əksinə yönəlir. Bu hadisəyə uyğun gərginlik rezonans gərginliyi, tezlik ilə rezonans tezliyi adlanır. Rezonanas gərginliyi üçün vektor diaqramı belə olur:
 və  ifadələrində rezonans tezliyini yazsaq alırıq
 > R olarsa və  dövrəyə qoşulan U gərginliyindən böyük olurlar.
|
