Kvant ədədləri
Atomda hər bir elektronun vəziyyəti dörd kvant ədədi ilə xarakterizə olunur. Bu kvant ədədləri bunlardır: - baş kvant ədədi, - orbital kvant ədədi, - maqnit kvant ədədi və S-spin kvant ədədi.
1. - baş kvant ədədi atomda elektronların enerji səviyyələrini, yəni elektronun nüvədən uzaqlaşma məsafəsini müəyyən edir. -in qiyməti artdırca atomda elektronların nüvə ilə əlaqə enerjisi azalır
Elektron örtükləri: K,L,M,N,O,P.....
Atomda -i eyni olan elektroinlar atomda elektron örtüyü (təbəqəsi və ya qabığı) əmələ gətirir. -in hər qiymətinə uyğun enerji səviyyələri K,L,M,N,O,P və.s. ilə göstərilir.
2. - orbital (əlavə,azimutal) kvant ədədi elektronun impuls momentini xarakterizə edir və orbitin dartılma dərəcəsini müəyyən edir.
 və 
Bor-Zommerfeld modelinə əsasən ellipsin kiçik yarım oxunun (b) böyük yarım oxuna olan (a) nisbəti aşağdakı şərti ödəməlidir:
 - baş kvant ədədi, - orbital kvant ədədidir.
Məsələn: hidrogen atomunun əsas orbiti üçün =1 onda  olur və  yəni orbit çevrə formasındadır.
=3, =0 vəziyyəti 3S səviyyətini göstərir.  olur, orbit ən çox dartılmış olur.
=3 və =1 vəziyyəti 3p səviyyətinə uyğun olur,  qiymətini alır, orbitin az dartıldığını göstərir.
=3 və =2 vəziyyəti 3d səviyyəstinə uyğundur,  olur, bu da orbitin çevrə olduğunu göstərir.
Elektron müəyyən elektron örtüyü adlanan səviyyədə yerləşdikdə, orbital kvant ədədinə () uyğun yarım səviyyələr uyğun gəlir. Bu yarım səviyyələr belə işarə olunurlar:
Yarım səviyyələr: s, p, d, f, g......
Hər bir elektron örtüyündə olan layların sayı (n) baş kvant ədədinə bərabərdir. Məsələn:
=1 ( K səviyyəsi) 1s;
=2 (L səviyyəsi) 2s və 2p;
=3 (M səviyyəsi) 3s, 3p və 3d yarım səviyyələrindən ibarətdir və.s.
3. - maqnit kvant ədədi xarici maqnit sahəsində elektronun orbitinin istiqamətlənməsini müəyyən edir. Başqa sözlə elektronun orbital impuls momenti  və onunla bağlı olan orbital maqnit momentinin fəzadakı vəziyyətini müəyyən edir. cəmi  qiymət ala bilir.
Xarici sahənin  təsirindən atomda elektron sayda orbitlər üzrə hərəkət edə bilər. Xarici maqnit sahəsində orbitlər elə istiqamətdə yönəlməlidir ki, həmin orbitlər üzrə hərəkət edən elektronun impuls momenti  sahə istiqamətində olan ox üzərindəki proyeksiyası  -nin tam misillərinə bərabər olsun, yəni impuls momenti də sahə istiqamətində kvantlanır:  ,
burada (cəmi qiymət)
4. qeyri müəyyənlik prinsipinə görə vektoru fəzada -in qiymətində müəyyən (konkret) vəziyyəti ola bilməz- o həmişə oxu ətrafında fırlanır (θ bucaqlı konus əmələ gətirir) 
S-spin kvant ədədi elektronun spin vektorunun hansı istiqamətdə yönələ biləcəyini müəyyən edir. Elektronun öz oxu ətrafında fırladığından, o məxsusi impuls momentinə malik olur.
Təcrübi olaraq Ştern və Herlax müəyyən etmişlər ki, elektronun spini  bərabərdir. Digər tərəfdən elektronun spini, spin kvant ədədi ilə (S)  hasilinə bərabərdir:  . buradan aydın olur ki, spin kvant ədədi ancaq iki qiymət ala bilir:  , bu simvolik olaraq kimi güstərilir. Elektronun spini onun yükü və kütləsi kimi ayrılmaz xassəsidir.
|
