Paylanmış xidmətli mərkəzlərin strukturu: Təklif edilən variantda Intellektual xidmət mərkəzi ya bir məntəqədə ya da ərazi cəhətdən paylanmış yerləşə bilər. Onlar virtual vahid mərkəz formasının vəzifəsini yerinə yetirir. Baxılan variantda ACD dayağından çıxış birləşdirici xətt dəstəsi operatorların yerləşdiyi mərkəzə doğru çəkilir (şəkil ). Həmin sxemdən evində oturan müştərilər üçün təqdim edilə bilər. Bu halda sifariş xidmətdəki ofisə yönəldilir. Ofis isə müştəriyə yaxın ərazidə yerləşir.
ACD dayaqları paylanmış xidmət mərkəzlərinin strukturu: Təklif edilən variantda Intellektual xidmət mərkəzi, dairəvi sistem modeli əsasında öz aralarında birləşdirilən ACD dayaqlar çoxluğudur. Həmin variantda birləşmə nəqliyyat səviyyəsində vahid idarəetmə sisteminə malik olduğu üçün, çağırış selləri ayrı-ayrı ACD dayaqları arasında paylanır (şəkil ). Baxılan strukturun üstün cəhəti odur ki, telefon yükünün kifayət qədər böyük hissəsi ACD-nin lokal seqmentində qapanır. Təklif edilən sxemi ölkənin regionlarında filialları olan nəhəng kompaniyalar ola bilər. Bu halda ayrı-ayrı ACD dayaqları giriş məlumatlar qovşağına birbaşa qoşulur və vahid 3 rəqəmlə birləşmə yaradılır. Bütün ACD dayaqları dairəvi SDH strukturu əsasında birləşdirilir. ACD strukturlu mərkəzin üstün cəhətləri aşağıdakılardır:
- Bütün çağırış selləri ACD zonalrı səviyyəsində qapanır;
- Böyük tutumlu xətt dəstələrinə ehtiyac qalmır;
- Mərkəzə qoşulmaq üçün vahid seriya nömrəsindən istifadə edilir;
- Xüsusi xidmət mərkəzinə yönəldilən trafik xeyli azalır;
- Qısaldılmış nömrə ilə intellektual xidmət növləri göstərilir.
6.4 İntellektual şəbəkə xidmət mərkəzlərinin arxitekturası və əhaliyə göstəriləcək intellektual xidmətlərin keyfiyyəti
ABŞ-ın “Eon Communications Corparation”kompaniyası çox funksiyalı rəqəm sistemli telekommunikasiya avadanlığınin istehsalı ilə məşğuldur. Bu avadanlığın tətbiqi naqilsiz, naqilli və video konfrans rabitəsi təşkil etməyə imkan verir.və avadanlıq Millenniom sistemi adlanır. Millenniom sistemi 1024 portuna malik modul arxitektirasına malikdir. Bu sistem mikroprosesorlu paylanmış strukturludur.Onun tətbiqi ilə mərkəzin operatoru çağırış sellərini paylayan mərkəzin baza komplektinə və operator xidmətinin inzibati rəhbərliyi üçün proqram təminatı ilə məşğuldur. Millenniom sistemi ilə təmin edilən xidmət mərkəzində operatorların hamısı fərdi kompüterə malikdir. Bu kompüterlərin tətbiqi kiçik və orta tutumlu operator mərkəzlərini qurmağa imkan verir. Variantlardan biri şəkildə təsvir edilmişdir(şəkil 7.1.) Hər bir operator rəqəm tipli telefon aparatı ilə təchiz edilir. Onun displeyində xidməti əks etdirən lazımi informasiya toplusu avtomatik üsulla qeyd edilir.Displeylərin yaddaş qurğularının olmasıbütün danışıqları maqnit daşıyıcılarına yazmağa imkan verir. Rəqəm telefonu kimi 6, 12, 18 və 30 düymə yerinə malik və 2B+D interfeysi ilə işləyən aparat istifadə edilir. Bütün aparatlar işıq diodları və mikrotelefon qurğuları (qarnitura) ilə təchiz edilir. 30 düyməli telefon aparatı RS-232 adapteri ilə təchiz edilir ki, onu birbaşa kompüterə qoşmağa imkan verir. Rəqəm aparatlarının bütün düymələri müxtəlif funksiyalar üçün əvvəlcədən proqramlaşdırılır.
Çağırışları paylayan dayaq və proqram təminatının tətbiqi baş inzibatçıya bir çox işləri görməyə imkan verir. Onlardan bəziləri aşağıdakılardır:
• Hərəsində 100 operator olmaqla 576 operatorun işinin təşkil edilməsi . Hər bir qrup özünün inzibatçısı (briqadiri) ola bilər;
• Yerlərdən və məsafədən operatorların işinin qeydiyyatı;
• İxtiyari xarici və daxili çağırışların operatorlara doğru yönəldilməsi , operatora yaxın nömrənin qeydiyyatı, çağıran abunəçinin nömrəsinin təyini;
• Operatorlar arasında yükün paylanması (yükə görə, xidmət etdiyi çağırışların sayına görə, boş qalma halına görə);
• Mərkəzdən uzaqda olan operatorlara çağırışların göndərilməsi;
• Çağırışların növbədə saxlanılması;
• Rəqəm telefon aparatında operatorun vəziyyətinin qeyd edilməsi (qrupun, növbənin, çağırışın);
• Növbədə olan ixtiyari çağırışa cavab;
• Birləşmənin davamolunma vaxtınınqeydiyyatı ;
• Növbələrin tutulması haqqında məlumatın verilməsi;
• Operatorların cavablarına qulaq asılması;
• Real vaxt ərzində xidmət mərkəzinin işi haqqında informasiyanın toplanması
Mıllenniom sisteminin funksional imkanlardan biri çağırışların mərkəzdən uzaqda yerləşmiş operatorlara göndərilməsidir. Bu operator evdə və ya filialda işləyən işçi ola bilər. İstənilən halda müştəri vahid seriya nömrəsi ilə zəng edir. Bu əməliyyatın olması ofis binalarının saxlanılması xərcini azaltmağa, çağırışı ən yaxında olan operatora göndərməyə, mərkəzin fasiləsiz işini təmin etməyə imkan verir dir.
Hal-hazırda intellektual xidmət sahəsinin işinin keyfiyyəti, rabitə və xidmət növlərinin keyfiyyəti ilə qiymətləndirilir. İntellektual xidmətlərin spektrinin və pulla həcminin artımı, onun keyfiyyət göstəricilərinin yaxşılaşdırılması ilə müşahidə olunmalıdır. İntellektual xidmətlərinin növlərinin (spektrinin) və pulla həcmlərinin artmasını müəssisənin iqtisadi strategiyasının əsas istiqamətlərindən birini təşkil edir. İntellektual xidmət mərkəzlərində əsas istehsal fondlarının kəskin sürətdə və az vaxt ərzındə yeniləşdirilməsi və bununla əlaqədar göstərilən xidmət növlərinin keyfiyyətinin də yaxşılaşmasına ciddi təsir göstərir.
İntellektual xidmətlərinin keyfiyyəti kompleks göstəricilərdən asılıdır. Bu göstərici elmi-texniki tərəqqinin istehsalata tədbiqi, texnika ilə texnologiya, əmək intizamı, işçilərin ixtisas dərəcələri və peşə vərdişləri kimi amillər ilə bilavasitə bağlıdır.
Xidmət mərkəzlərinin işini qiymətləndirən hesabat keyfiyyət göstəriciləri aşağıdakılardır
- İşçi yerlərinə olan tələbatlar.və bir işçi yerinə düşən xüsusi gəlir
-Təsdiq edilmiş müddəti ərzində, daxil olan çağırışlara xidmət edilməsi faizi;
- Bir işçi yerinə düşən sifarşlərin sayı və onların rentabelliyi;
- Xidmət edilə bilməyən sifarşlərin pay bölgüsü.
Qeyd etmək lazımdır ki, xidmət mərkəzlərinin məhsulunun (xidmətin) keyfiyyəti mərkəzdəki kommutasiya avadanlığının, rabitə xidmətlərinin və işçi yerlərindəki avadanlığın davamiyyətli, yəni fasiləsiz iş müddəti ilə xarakterizə olunur.Avropa ölkələri nümunəsində intellektual xidmət mərkəzlərinin arxitekturasıtipik nümunələri şəkil təsvir edilmişdir (Şəkil 6.1., 6.2.,6.3).
Şəkil 6.1 İntellektual xidmət mərkəzlərinin tipik nümunələri
| 