“Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” (Economics and Innovative Technologies) ilmiy elektron jurnali
http://iqtisodiyot.tsue.uz/journal
108
Kirish (Introduction)
Oʻzbekiston zamini qadimda ikki buyuk uygʻonish davriga – Birinchi (maʼrifiy – IX-XII
asrlar) va Ikkinchi (Temuriylar – XIV-XV asrlar) Renessansga beshik boʻlgan. Hozirgi vaqtda
mamlakatimizda yana bir muhim Uygʻonish jarayoni kechmoqda. Shuning uchun
“Yangi
Oʻzbekiston” va
“Uchinchi Renessans” soʻzlari bugungi hayotimizda oʻzaro uygʻun va
hamohang boʻlib yangramoqda, xalqimizni ulugʻ maqsadlar sari ruhlantirmoqda.
Bugungi
kunda Oʻzbekiston demokratik oʻzgarishlar, keng imkoniyatlar va amaliy ishlar mamlakatiga
aylanib bormoqda. Prezdentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan qabul qilingan 2017-
2021 yillarda O‘zbekiston Pespublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha
Harakatlar strategiyasida mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligini oshirish
maqsadida belgilangan ustuvor yo‘nalishlarda shu jihatdan alohida kasb etadi.
O‘zbekistonda agrar sohani isloh qilishda, unga bozor mexanizmlari va zamonaviy
texnologiyalarni joriy etish borasida izchil chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Buning yaqol
isboti sifatida prezdentimiz tashabbusi ostida qabul qilinayotgan klaster sohasiga oid qaror
va farmonlar bunga misol bo‘la oladi. Xususan, klaster usuli yo‘lga qo‘yishda , bu esa bozor
tamoyillariga o‘tishda, sohada davlat aralashuvini keskin kamaytirishda, reja ortidan quvish
va majburiy mehnat holatlariga butunlay chek qo‘yishda muhim omil bo‘lib kelmoqda.
Birgina qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 23 oktyabrdagi
“O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-2030
yillarga
mo‘ljallangan strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida” PF-5853-son farmoni ijrosini ta’minlash,
meva-sabzavot va uzumchilik sohasida yuqori qo‘shilgan qiymatli mahsulotlar ishlab
chiqarish, eksport hajmini oshirish, foydalanishdan chiqqan va lalmi yerlarni o‘zlashtirish,
paxta, g‘alladan qisqartirilayotgan maydonlarga eksportbop qishloq xo‘jaligi ekinlari ekishni
ko‘paytirish, shuningdek, bog‘, tokzor va issiqxonalar imkoniyatlaridan samarali
foydalanishni yo‘lga qo‘yildi.
1
Buning natijasida
oxir-oqibat hosildorlik ham, daromad ham
oshmoqda.
Paxta-to‘qimachilik klasterlari faoliyatini
yanada takomillashtirish, ularning qishloq
xo‘jaligi yerlaridan samarali foydalanishdagi roli va mas’uliyatini oshirish, mahsulot
yetishtiruvchi va uni qayta ishlovchilarning manfaatdorligini ta’minlashga doir bozor
tamoyillarini keng joriy etish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 16-
noyabrdagi “Paxta –to‘qimachilik klasterlari faoliyatini tartibga
solish chora-tadbirlari
to‘g‘risida” PF-14 son farmoni qabul qilindi
2
.
Farmonga muofiq uning dolzarbligi paxta-to‘qimachilik klasterlari tomonidan
joylarda bosqichma-bosqich zamonaviy qishloq xo‘jaligi texnikalari parkini yaratib, sohani
mexanizatsiya darajasini oshirib, yetishtirilgan hosilni chuqur qayta ishlashni yo‘lga qo‘yib,
mahsulot yetishtirishda band bo‘lgan aholini sanoat va xizmat ko‘rsatish
tarmoqlariga
o‘tkazib, qolaversa, bu bo‘yicha bir qator ishlar amalga oshirish sanaladi.
Bundan asosiy maqsad, qishloq xo‘jaligida sifatli paxta yetishtirilib, xomashyo o‘z
vaqtida va sifati yo‘qotilmasdan sanoat korxonasiga yetkazib berilsagina undan raqobatdosh
mahsulot ishlab chiqariladi. Bunda esa dala mehnatkashlari va korxona ishchilari ham berdek
manfaat ko‘radi.
1
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti “Meva-sabzavotchilik va uzumchilik tarmog‘ini yanada rivojlantirish, sohada qo‘shilgan qiymat
zanjirini yaratishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” PQ-4549-son qarori.
https://lex.uz/ru/docs/-4641164
2
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 16-noyabrdagi “Paxta –to‘qimachilik klasterlari faoliyatini tartibga solish chora-
tadbirlari to‘g‘risida” PF-14 son farmoni.
https://lex.uz/ru/docs/-5731033
