1.2. “Multisim14” dasturida elektr o’lchov asboblari
Multisim-14da oddiy o'lchov asboblari (voltmetr va ampermetr) Indicators (indikator qurilmalar) guruhida joylashgan
tugmasi bosilganda Indicators menyusi paydo bo'ladi (1.1-rasm)
1.1-rasm. Indikatsiya elementlarini tanlash menyusi.
Indicators menyusidan maydonga tushiriluvchi asboblarning soni cheklanmagan. Agar element tasviriga sichqonchaning o’ng tugmasi (SO'T) bosilsa, ekranda menyu paydo bo'ladi, bu menyu yordamida “Sxemalarni tayyorlash” bo'limidagi qator amallarni bajarish mumkin.
Bu buyruq Circuit menyusida ham takrorlangan. Bu buyruq bajarilganda bir necha oynachali dialog oyna paydo bo'ladi. Bu oynachalar komponentlar parametrlarini o'rnatish uchun qo'llaniladi (1.2. a - rasm voltmetr va 1.2.b - rasm ampermetr uchun).
b)
1.2 - rasm. Voltmetr (a) va ampermetr (b) ni sozlash oynasi
Bu oynachalarda Resistance satrida voltmetr ichki qarshiligi (katta qiymat bo'lishi kerak) va ampermeir ichki qarshiligi ( kichik qiymat bo'lishi kerak). Mode satrida o'lchanayotgan kuchlanish tok) turi belgilanadi:
– DC – doimiy kuchlanish (tok);
– AC – o'zgaruvchan kuchlanish (tok).
Murakkab kontrol-o'lchov asboblari va labview asboblar paneli ishchioynaning o’ng tomonida joylashgan. 1.2-rasmda murakkab o’lchov asboblarining paneli ko’rsatilgan.
1.3 - rasm. Murakkab kontrol-o'lchov asboblari paneli.
Sxema yig`ilayotgan paytda o'lchov asbobi tasviri kursor bilan siljitilib maydonga tushiriladi va simlar yordamida tekshirilayotgan sxemaga ulanadi. O'lchov asbobini ishchi (yoyilgan) holatga keltirish uchun uning tasviri ustida ikki marta kursorni bosish kerak.
1.4 - rasm. Multimetrning old paneli.
Multimetr. Multimetrning old paneli (1.4 - rasm) o'lchov natijalarini qayd qiluvchi displey, sxemaga ulash uchun «–» va «+» klemmalari, va quyidagi boshqaruv tugmalari:
– tok, kuchlanish, qarshilik va susayish (so'nish)ni tanlash rejimlari;
– multimetr parametrlarini o'rnatish rejimi
paydo bo`ladi.
Bu tugmani bosilgandan keyin dialog oynasi paydo bo'ladi (1.5 - rasm). Bu oynada quyidagilar keltirilgan:
– Ammeter resistance – ampermetrning ichki qarshiligi;
– Voltmeter resistance – voltmetrning kirish qarshiligi;
– Ohmmeter current – o'lchanayotgan tok diapazoni;
1.5 - rasm. Multimetr parametrlarini sozlash oynasi.
dB relative value – susayish yoki kuchayishni detsibellara o'lchashda etalon kuchlanish VI ni o'rnatish (maxsus talab qilinmasa, V1=1 V). Bu vaqtda o'tish koeffitsienti quyidagi formula bilan aniqlanadi:
K[dB] = 20log(V2/V1), bu erda V2 - kontrol nuqtadagi kuchlanish.
|