Mundarija islom dini terminlarning kelib chiqish tarixi diniy matnni shakllantiruvchi vositalar diniy matnlarni zamonaviy texnologiyalar orqali tahlil qilishda

Download 46,94 Kb.
bet	3/8
Sana	15.05.2024
Hajmi	46,94 Kb.
	#235182

1 2 3 4 5 6 7 8

Bog'liq
Diniy... - final

Ritm va qofiya : Qur'on o'zining noyob ritmik tuzilishi bilan ajralib turadi, bu erda har bir oyat (oyat) o'ziga xos qofiyaga ega. Qur’ondagi qofiyalar matnga go‘zallik qo‘shibgina qolmay, eslab qolish va o‘qishni ham osonlashtiradi. Ritmik tuzilma matnning nafaqat aql, balki hissiyotlar orqali ham idrok etilishini ta'minlaydi, bu ruhiy amaliyotlar uchun muhimdir.
Assonans va alliteratsiya : Qur'onda assonans va alliteratsiyadan foydalanish matnning musiqiyligini oshiradi va uni yanada ohangdor va esda qolarli qiladi. Ushbu stilistik figuralar tinglovchi yoki o'quvchiga hissiy ta'sirni kuchaytiradi, uning matn bilan o'zaro munosabatini chuqurlashtiradi.
Parallelizm : Qur'onning ko'plab oyatlari parallellik printsipi asosida qurilgan, bu erda o'xshash yoki qarama-qarshi fikrlar parallel tuzilmalarda ifodalangan. Bu usul matnni boyitibgina qolmay, balki uning ma’naviy-axloqiy jihatlarini ham ta’kidlab, ma’nolarini chuqurroq mulohaza yuritish imkonini beradi.
Inversiya va chiasmus : Qur'onda ko'pincha inversiya yoki so'z yoki iboralarning odatiy tartibini o'zgartiruvchi xiazmusdan foydalanadigan oyatlar mavjud. Ushbu nutq shakllari mavzuning muhimligini ta'kidlash yoki xabarga drama qo'shish uchun xizmat qiladi.
Ramz : Qur’on “nur”, “suv”, “yo‘l” kabi murakkab tushuncha va g‘oyalarni ifodalovchi timsollarga boy. Qur'ondagi ramzlar mavhum va teran teologik va falsafiy tushunchalarni tushunishni osonlashtirishga xizmat qiladi, ularni dindorlar fikriga yanada qulayroq qiladi.
Ellipsis : Qur'on, shuningdek, kontekstdan mantiqiy ravishda qayta tiklanishi mumkin bo'lgan ba'zi so'zlarni yoki iboralarni tashlab yuborish usuli bo'lgan ellipsdan ham foydalanadi. Bu o'quvchi yoki tinglovchini matn bilan faol munosabatda bo'lishga, bo'shliqlarni to'ldirishga va shu bilan uni o'rganishga chuqurroq kirishga majbur qiladi.
Matnlararo havolalar : Qur'on Bibliya matnlari va avvalgi Ibrohim an'analariga ko'p havolalarni o'z ichiga oladi, bu uning kontekstini boyitadi va musulmonlarga turli diniy rivoyatlar o'rtasidagi aloqalarni ko'rish imkonini beradi.⁸
Bu shakllantiruvchi vositalar Qur'onni nafaqat diniy matn, balki inson tabiatining turli jabhalariga ta'sir eta oladigan yuksak adabiy ahamiyatga ega asarga aylantiradi. Ular imonlilarni matn bilan chuqurroq shug'ullanishga undaydi, uning ruhiy va hissiy ta'sirini kuchaytiradi.

Download 46,94 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8

Download 46,94 Kb.