|
Mundarija. Kirish I bob. Drosophila melanogaster
|
| bet | 1/9 | | Sana | 16.04.2024 | | Hajmi | 0.81 Mb. | | #198106 |
Bog'liq DIYORA (2) tayyor Brüder Grimm
MUNDARIJA.
KIRISH…………………………………………………………………..………..5
I BOB. DROSOPHILA MELANOGASTER……………………………….…7
Hayot aylanishi va ko'payish…………………………….…..…….….8
II BOB. GENETIK TAHLILDA FOYDALANISH TARIXI……...…….13
2.1 D. melanogaster genetik tahlili……………………….………….….……13
2.2. Laboratoriyalarda foydalanish sabablari………………..…………….….14
2.3. Genetik belgilar…………………………………………….………….…16
2.4. Klassik genetik mutatsiyalar……………………………….…………….17
2.5. Genom……………………………………………..…..…………………21
IIIBOB. DROSOPHILA GENOMI……………………..…………………22
3.1. Odamlarga o'xshashlik…………….………………………….…………..22
3.2.D. melanogaster oogenezi……………………..………………………….24
3.3.Jinsni aniqlash…………………………………………..………………...26
XULOSA………………………………………………………..……………29
ADABIYOTLAR………………………...…………………………………..30
ILOVA………………………………………………………………………..31
“Bir narsani bilishimiz kerak: ilmsiz, innovatsiyasiz oldimizga qo‘ygan maqsadlarga hech qachon erisha olmaymiz.”1
Sh.Mirziyoyev
KIRISH.
Mavzuning dolzarbligi. Bugungi kunda sanoatning yuqori suratlar bilan takomillashuvi ishlab chiqarish texnologiyalarini rivojlantirish bilan birga radiatsiya nurlarining ko’payishi turli kasalliklar ehtimolining ortishiga ham olib kelmoqda. Ayniqsa bu kasalliklarni mutatsiyaga uchrab turli organizmlarda turlicha kechishi kuzatilmoqda. Shu bois bu muammoni hal qilish uchun mutatsion jarayonlarni, ularni kelib chiqish sabablarini o’rganish muhim ahamiyat kasb etib kelmoqda. Drosophila melanogaster dunyoning barcha qit’alarida, Antarktidadan tashqari, tanishtirilgan. Boshqa qit’alarda uning diapazoni faqat tog’ tizmalari, cho’llar va baland kengliklar bilan cheklangan. (Demerec 1950) D. melanogasterning tabiiy tarqalishi butun Eski dunyo tropiklarida joylashgan. Odamlar Drosophila melanogasterni u yashaydigan boshqa joylarga tarqatishga yordam berishdi. (Demerec, 1950; Patterson va Stoun, 1952). Inson faoliyati natijasida Drosophila melanogaster paydo bo’lgan mo’’tadil mintaqalarda bu chivinlar sovuqroq qish oylarida boBu turning naslining rivojlanishi haroratga juda bog’liq bo’lib, kattalar yuqori balandlishpana izlaydi. Drosophila ko’p marta meva qabrlarida yoki oziq-ovqat bilan ta’minlangan boshqa odamlar tomonidan yaratilgan inshootlarda uchraydi. (Demerec, 1950). Drozofilaning namunali genomik sifatidagi ahamiyati uni ketma-ketlashtirilgan birinchi genomlar qatoriga kiritishni yaqqol tanlovga aylantirdi va genomning evromatik qismining 1-chi ketma-ketligi 2000 yil mart oyida nashr etilgan. Bu yutuq butun bir genom ov miltig’i (WGS) strategiyasi bo’lishi mumkinligini ko’rsatdi. Ishonchli genomik genom ketma-ketligini hosil qiladi.
3-relizda 6 ta evromatik xromosoma qo’llari 116,9 Mb dan iborat 13 ta skafoldda ifodalangan. Iskala – bu bir-biriga nisbatan tartiblangan va yo’naltirilgan qo’shni ketma-ketlik kontiglari to’plami; iskala ichida qo’shni kontiglar orasidagi bo’shliqlar ma’lum hajmga ega va klonlar bilan qoplangan. 37 ta ketma-ketlik bo’shliqlari mavjud bo’lib, ularning barchasi takrorlanuvchi DNK mintaqalarida joylashgan. Release ketma-ketligi 100 000 bpda bir xatodan kam bo’lgan taxminiy genom tezligini o’z ichiga oladi va umumiy yig’ilish uni barmoq izlari bilan olingan BAC klonlarining fizik xaritasi bilan solishtirish orqali tasdiqlangan. Hoskins va boshqalar. genomik ketma-ketlikni sitogenetik xarita bilan bog’lash uchun BAC asosidagi floresan in situ gibridizatsiya (FISH) tahlilidan foydalangan va Release euchromatik ketma-ketligi har bir xromosoma qo’lida markazlashtirilgan heterokromatinga cho’zilganligini aniqladi. Geterokromatin chivin genomining taxminan 30% ni tashkil qiladi, ayollarda taxminan 59 Mb va erkaklarda 100 Mb Har bir asosiy xromosomaning markazlashgan hududi, 4-xromosomaning aksariyati va barcha Y xromosomalari kabi geteroxromatikdi. Heteroxromatin va euxromatin o’rtasidagi o’tish asta-sekin; evromatindagi transpozitsiyalanuvchi elementlarning zichligi sentromeralar tomon doimiy ravishda oshib boradi. Sun’iy yo’ldosh ketma-ketligi geterokromatinning taxminan uchdan ikki qismini tashkil qiladi. Geteroxromatinning sitogenetik xaritalari tuzildi va turli xil sun’iy yo’ldosh DNKlarining tarqalishini xaritalash uchun in situ gibridizatsiyadan foydalanildi. Masalan, 2-xromosomaning markazlashgan geteroxromatinidagi DNKning 70% dan ortigʻi beshta oddiy takrorlanuvchi ketma-ketlikdan tashkil topgan. Mavzuning maqsadi va vazifalari. Mavzu bo’yicha dunyo olimlari tadqiqotlarini o’rganish asosida biologiya sohasiga oid eng so’ngi yangliklarni jamoatchilikka ma’lum qilish, fan yutuqlaridan unumli foydalanish, sohaga oid adabiyotlarni tahlil qilish va fan tarmoqlarida qo’llash ishning maqsadi hisoblandi. Ushbu mavzu bo’yicha muammoli jumboqlarga yechim izlab topish, ushbu mavzu bo’yicha rivojlanish bosqichlarining insoniyat hayotida tutgan o’rnini tushuntirish, yangi fan yutuqlarini kashf qilish, tahlil qilish va xulosalar asosida ma’lum yechim uchun tavsiyalar ishlab chiqishga xissa qo’shish kurs ishining vazifasini belgilaydi. Kurs ishining yangiligi. Ushbu kurs ishini bajarish mobaynida fan yutuqlari adabiyotlar va internet manbalari asosida yig’ildi va tahlil qilindi; olingan ma’lumotlar kurs ishini rasmiylashtirish talablari asosida qayta ishlandi va boyitildi; yig’ilgan ma’lumotlar boblar va ular tarkibidagi bandlarga taqsimlanib, rasmlar va jadvallar bilan to’ldirildi; kurs ishining asosiy qismi yuzasidan xulosa va ilovalar keltirildi. Ishning tuzilishi va hajmi. Kurs ishi kirish, 3 bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati va ilovalardan iborat bo`lib, umumiy hajmi 35 sahifani tashkil etadi. Kurs ishining tarkibi. Kurs 26 bet kompyuter matnidan iborat. Ish kirish, asosiy qism boblari, adabiyotlar ro’yxati, xulosa, ilovalardan tashkil topgan. Boblarda 1 ta jadval, 6 ta rasm, ilovada 3 ta rasm keltirilgan
|
| |
