|
Chizmachilik darslarini tashkil qilish va o‘qitish metodlari
|
| bet | 5/6 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 61,34 Kb. | | #234081 |
Bog'liq Tolibjonov Bobur Elmurodova Munisa, Axborot kutubxona muassasalarida fondni saqlash yo\'llar, Shokirova Gulafruz| 2.2 Chizmachilik darslarini tashkil qilish va o‘qitish metodlari
Har qanday fanni o‘qitish metodikasining asoslari uchta asosiy tarkibiy qismlar: konsepsiya, ta’limning metodik tizimi va ular la’siri natijalarini baholashdan iborat. 0 ‘quvcliiir.r bu vaqtga kelib bilim olishga ongli ravishda, ma’lum maqsad bilan intiladilar. Shuning uchun o‘qituvchi o‘z oldidagi vazifalami tahiil qilib, har bir darsning eng optimal tuzilishini o‘ylab, dars maqsadlariga to‘liq javob beradigan tuzilishni topishga harakat qilishi kerak. Navbatdagi darsning muvaffaqiyati ko‘pincha oldin 0‘tilgan darslar qatorida uning qanday o‘rin tutishiga, o’quvchilar egallagan bilim va amaliy ko‘nikmalariga hamda ularga tushuntiriladigan biümning hajmi va mazmuniga bog‘liq. Bunda o‘qituvchi o'quvchilarning dunyoqarashlari darajasi, darslik yoki ilmiy-ommabop va texnik adabiyotlardan mustaqil o‘qib o‘rganish imkoniyatlariga tayanadi. Pedagogikada ¿/anlaming har xil turlari va o'qituvchining bilimlarni bayon qilishining turli shakllari tahiil qilib berilgan.
Chizmachilik darslari uchun eng keng tarqalib, ommalashgan dars turi - aralash yoki kombinatsiyalashgan darsdir. Bunda o'qituvchining mavzuni bayon qilishi bilan bir qatorda o‘quvchilar tomonidan amaliy ishlami bajarilishi ham muhim ahamiyatga egadir. Ushbu amaliy ishlar o‘quvchilarga o‘quv adabiyotlaridan foydalanib olingan bilimlarni mustahkamlashga hamda uy vazifalarini bajarish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlami o'zlashtirishlariga ko‘maklashadi.
Hozirgi kunda ta’lim jarayonida interaktiv metodlar, innovatsion texnologiyalar, pedagogik va axborot texnologiyalarini o‘quv jarayonida qo'llashga qiziqish ortib bormoqda. Bunda, asosan hozirgacha o‘quvchilar tayyor bilimlami egallashga o‘rgatilgan bo‘lsa, zamonaviy texnologiyalar ulami egallayotgan bilimlami 0‘zlariqidirib topishlariga, mustaqil o‘rganib, tahlil qilishlariga va imkoni boricha xulosalami ham o‘z!ari keltirib chiqarishlariga o'rgatadi. 0 ‘qituvchi bu jarayonda shaxsni rivojlanishi, shakllanishi, bilim olishi va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi va shu bilan bir qatorda bosbqaruvchilik, yo‘naltiruvchilik funksiyasini bajaradi, Bunday ta’lim jarayonida o‘quvchi asosiy figuraga aylanadi. imovatsiya - inglizchaso‘z bo‘lib, yangilik kiritish, yangilik ma'nolarini bildiradi. Innovatsion texnologiyalar pedagogik jarayon hamda o‘quvchi va pedagog faoliyatiga yangilik, o‘zg,' ’.^hlar kiritish bo'lib, uni amalga oshirishda asosan interaktiv metodlardan to ‘liq foydalaniladi. Interaktiv metodlar — bu jamoa bo'lib fikrlashga asoslanadi va pedagogik ta’sir etish usuüari bo‘lib, ta’lim mazmunining tarkibiy qismi hisoblanad!.
Bu metodlaming o ‘ziga xosligi shundaki, ular faqat pedagog va o‘quvchining birgalikdagi faoliyati orqali amalga oshiriladi. Chizmachilik o‘qituvchisidan ham zamonaviy texnologiyalami bilish va ulardan o‘zining kasbiy faoliyatida o‘rinli foydalana olish malakalariga ega boMishlik talab qilinadi. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar maxsus fan sifatida o‘qitilishi uchun biz bu haqda batafsi! to‘xtalmaymiz. Umumta’lim maktablaridagi chizmachilik darslari o‘zining xususiyatlariga ko‘ra boshqa fanlardan birmuncha farqlanadi. OVganilgan ma’lumotlaming asosiy qismlari bo‘yicha o‘quvchilar individual grafik ishlami bajaradilar va ulami tekshirish jarayonida o‘qituvchi har bir o'quvchi bilan individual ishlashiga to‘g‘ri keladi. Amalda o ‘quvchi chizmachilik fanini o'qituvchi rahbarligi va nazorati ostida maxsus jihozlangan chizmachilik kabinetida o‘rganadi. Darsda o'qituvchining nazariy ma’lumotlami tushuntirganidan keyin shu mavzu bo‘yicha o‘quvchilar ish daftarlarida grafik ish bajaradilar. 0 ‘qituvchi har o‘quvchining qobiliyat va imkoniyatlarini yaxshi biladi va uni o ‘quv jarayonida hisobga olishi yaxshi samara beradi. Lekin o ‘quvchilar bilan individual shug‘ullanish vaqti chegaralangan. o‘qituvchi har bir o‘quvchining ishini kuzatish va ularga chizma bajarishning ratsional yo‘llarini ko’rsatish, mavzuning qiyin joylarini tushuntirish hamda bajarilgan ishlami tekshirish imkoniyatiga ega. Shuning uchun o‘qituvchining darsni tashkil qilishiga ko'p narsa bog’liq. Chizmachilik darslari maxsus jihozlangan chizmachilik kabinetlarida o'tiladi.
XULOSA
Fan va texnika taraqqiyotini rivojlantirishni, tayyorlanadigan mahsulot sifatini tubdan yaxshilashni, ishlab chiqarishning yuqori samaradorligini ta’minlay oladigan kadrlar tayyorlash va tarbiyalash, ya’ni xalq ho‘jaligining barcha tarmoqlaridagi ijodiy mehnatga tayyorlash borasidagi talablar maktabda boshlanib, o‘rta maxsus va oliy ta’lim maktablarida rivojlantiriladi.
Ma’lumki, texnikaviy tafakkur, xayol, idrok va tasavvurlar texnikaviy ijod jarayonida namoyon bo‘ladi, ularni ta’lim jarayonida faqat psixologik jihatdan qayta qurish emas, balki muntazam takomillashtirish natijasida o‘quvchilarning konstruktorlik, texnologik qobiliyatlari rivojlanadi. Demak, chizmachilik fanini o‘qitish jarayoniga interfaol metodlarni tadbiq qilinsa, an’anaviy o‘qitish metodi takomillashtiriladi va o‘quvchilarning bu fandan mavzularni o‘zlashtirishi va grafik madaniyatni oshadi. CHizmachilikning kasb-hunar kollejlari va maktablardagi boshqa fanlar (mehnat ta’limi, matematika, fizika, ximiya va h.) bilan aloqalari ko‘p martalab qayd qilingan. Turli kasb egalaridan ham ma’lum darajada grafik savodxonlikka ega bo‘lishlari kerak.
Kasb-hunar kollejlari va maktablarda chizmachilik fanini o‘qitish samaradorligini orttirish uchun chizmachilik darslarini ilg‘or pedagogik va innovatsion texnologiyalarga tayanib, o‘qitishda modulli yondashuv asosida tashkil qilish metodlari o‘rganildi. Buning uchun chizmachilik bo‘yicha talabalarga mazmunan yangi materallar topib ulardan o‘rinli foydalanish, chizmachilik darslarini interfaol metodlariga tayanib tashkil qilish metodikasi yoritildi.
Darslarning tarkibiy qismlari ishlab chiqilib, amaliy mashg‘ulotlar uchun talabalar bajaradigan individual grafik topshiriqlarga namunalar, hamda o‘rganilgan mavzu materiallarini mustahkamlash uchun mashqlar ishlab chiqildi. CHizmachilikdan mashqlar har bir yangi mavzu materiallari bayon qilinganidan keyin guruhlarda o‘qituvchi nazoratida bajarilib, talabalarning bilimlarini baholab borishda ancha qulayliklar yaratadi. Taklif qilingan mashqlarning bevosita amaliyot bilan bog‘lanishi, talabalar uchun yangi tushunchalarni qiziqarli shakllarda o‘zlashtirish imkoniyatlarining mavjudligi chizmachilik fani bo‘yicha darslar samaradorligining sezilarli ortishini ta’minlaydi. SHu bilan bir qatorda talabalar mustaqil bajaradigan grafik ishlarining mazmuni ham qayta ko‘rib chiqilib, takomilashtirildi. Jumladan, talabalar uchun bir tipdagi variantlar taklif qilinib, bu topshiriqlar orqali o‘quvchilar yangi tushunchalarni o‘zlashtiradilar, ularda chizma bajarish ko‘nikmalari shakllanib, grafik madaniyatlari rivojlanadi.
|
| |
