• CREATE TABLE
  • Mundarija kirish mavzu




    Download 1,38 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet30/79
    Sana30.01.2024
    Hajmi1,38 Mb.
    #148346
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   79
    Bog'liq
    Mundarija kirish

    SQL tilining vazifasi. Ma‟lumotlar bazasi bilan ishlash tillari 
    belgilangan masalalarni ortiqcha harakatlarsiz hal qilish imkoniyatini 
    berishi kerak. Tilning komandalarini tuzilishi va sintaksisi yetarli 
    darajada sodda va foydalanishga oson bo„lishi kerak. Bundan tashqari u 
    universal bo„lishi va qandaydir standart talablariga javob berishi kerak. 
    Bu esa uni komanda strukturasini va sintaksisini bir qancha 
    MBBTishlatishini imkonini beradi. Bu talablarni barchasiga SQL javob 


    49 
    beradi. SQL tili – bu (Strusture Query Language), ya`ni strukturalangan 
    so„rovlar tili hisoblanadi.  
    SQL tili operatorlarni erkin formatda yozilishini ta‟minlaydi. 
    Buning 
    ma`nosi, 
    operatorlar 
    elementlarini 
    yozilishi 
    ekrandan 
    fiksirlangan joylarga bog„liq emas.
    Komanda tuzilmasi bir qancha kalit xizmatchi so„zlar bilan 
    beriladi, masalan: 
    CREATE TABLE – jadval yaratish; 
    INSERT – ma`lumot kiritish
    SELECT  ma`lumotlarni tanlab olish
    SQL operatori xizmatchi so„zlar va foydalanuvchi qo„llaydigan 
    so„zlardan tashkil topadi.
    Xizmatchi so„zlar SQL tilining doimiy qismi bo„lib, ular aniq 
    qiymatga ega. Ularni standartda ko„rsatilgandek yozish kerak va ularni 
    bir satrdan ikkinchisiga ko„chirish mumkin emas. Foydalanuvchi 
    tomonidan aniqlangan so„zlar, foydalanuvchi tomonidan ma‟lum 
    sintaksis qoidalari asosida beriladi. SQL tilida operatorlar o„rnatilgan 
    sintaksis qoidalariga moslab joylashtiriladi. Til standartida bu 
    ko„rsatilmagan bo„lsa ham, SQL tilining ko„rinishida matn 
    tugallanganini bildiruvchi belgi, ko„pgina hollarda nuqtali vergul (;
    ishlatiladi.
    SQL operator komponentalarini ko„pchiligi registrga bog„liq emas, 
    Ya‟ni ixtiyoriy har qanday katta va kichik harflar ishlatishi mumkin. 
    Bularda bitta istisno bor. Bu istisno simvollarga tegishli. Ularga mos 
    bo„lgan ma‟lumotldar bazasidagi qiymatlar qanday saqlansa shunday 
    yozilishi kerak. Masalan agar ma‟lumotlar bazasida familiyaning 
    qiymati “Qosimov” ko„rinishida bo„lsa, qidirish shartida “Qosimov” 
    ko„rinishida berilmasa, bunga tegishli yozuv hech qachon topilmaydi.
    SQL tili erkin formatga ega bo„lgani uchun SQL alohida 
    operatorlari va ularning ketma-ketligini alohida ajratib yozish yozis 
    mumkin. SQL tilidan foydalanishda quyidagi qoidalarga bo„ysunish 
    talab etiladi: 

    operatordagi har bir konstruksiya yangi satrdan boshlanishi kerak; 

    har bir konstruksiya boshlanishida tashlab ketiladigan bo„sh 
    pozitsiyalar, boshqa operator konstruksiyalarida ham bo„lishi kerak; 


    50 

    -agar konstruksiya bir necha qismdan iborat bo„lsa, ularning har biri 
    yangi satrlardan bo„sh o„rinlarni oldingi konstruksiyaga nisbatan siljitib 
    yoziladi. 
    Amaliyotda ma‟lumot bazasi tuzilishini (asosan uni jadvallarini) 
    aniqlash uchun DDL operatorlari ishlatadi. Bu jadvallarni ma‟lumotlar 
    bilan to„ldirish uchun va ulardan axborotlarni so„rovlar yordamida 
    ajratib olish uchun - DML operatorlari ishlatiladi.
    Ma‟lumotlarni manipulyasiyalash SQL tilini DML peratorlari 
    qo„llaniladi. 

    Download 1,38 Mb.
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   79




    Download 1,38 Mb.
    Pdf ko'rish