|
Mustaqil ish m irzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti jizzax filiali fan
|
| bet | 2/6 | | Sana | 21.02.2024 | | Hajmi | 50,62 Kb. | | #160119 |
Bog'liq Loyihalarni boshqarish Mustaqil ishLoyihani boshqarish nima?
Loyiha boshqaruvini tushunish uchun loyiha ta'rifini chuqurroq o'rganishimiz kerak. Loyihalar o'ziga xos tovarlar, xizmatlar va protseduralar orqali qiymat yaratishga qaratilgan qisqa muddatli urinishlardir. Ba'zi tashabbuslar muammolarni tezda hal qilish uchun mo'ljallangan. Boshqalar esa, kutilayotgan parvarishlashdan tashqari, umumiy foydalanishdagi avtomobil yo'llari kabi jiddiy o'zgarishlarni talab qilmaydigan natijalarga erishish uchun ko'proq vaqt talab qiladi. Loyihani boshqarishda ma'lum ma'lumotlar, ko'nikmalar, vositalar va protseduralardan foydalanish odamlarga qimmatli narsalarni beradi.
Loyiha boshqaruvi loyihalarni boshidan oxirigacha rejalashtirish, rejalashtirish, nazorat qilish va baholashda foydalaniladigan tizimli yondashuv, metodologiya va amaliyotlarni tavsiflaydi. U vaqt, xarajat, ko'lam, sifat va resurslar kabi belgilangan cheklovlar doirasida aniq maqsadlarga erishishga qaratilgan keng ko'lamli faoliyat va jarayonlarni o'z ichiga oladi.
Har bir loyiha komponenti natijaga erishishdan oldin boshlash, rejalashtirish va amalga oshirish bosqichlaridan o'tishi kerak. Loyihani boshqarishning hayot aylanishi - bu loyihalarni muvaffaqiyatli qiladigan protsedura. Shuningdek, ushbu tsikl loyiha menejerlariga muvaffaqiyat istiqbollarini maksimal darajada oshirish uchun har bir vazifa va faoliyatni diqqat bilan rejalashtirishga imkon beradi. Loyiha odatda puxta o'ylangan faoliyat bo'lib, u aniq boshlanishi va oxiri bo'lgan hayot tsiklini kuzatib boradi. Loyiha menejerlari bajarib bo'lmaydigan ishlar shunchalik ko'pki, odamlar odatda ularning qiymatini kam baholaydilar. Loyihani boshqarishning afzalliklarini ko'rish uchun e'tiborga olish kerak bo'lgan narsalarni quyida ko'rishingiz mumkin. Hammasi sizdan boshlanadi. Har bir loyiha menejeri o'z mas'uliyatini yaxshi bilishi kerak. Agar siz o'z jamoangiz uchun samarali loyiha menejeri bo'lsangiz, loyihaga taqdim etgan qiymatni hamma ko'radi. Tashkilot ikkinchi omil. Agar kompaniyangiz mavqeni qadrlamasa va kompaniya uchun sizning ishingiz qadrini tan olmasa, siz loyiha menejeri sifatida muvaffaqiyat qozonolmaysiz.
Nihoyat, siz hamkorlik qilayotgan jamoa aʼzolari loyiha menejeriga ega boʻlishning afzalliklarini koʻrishadi. Siz faqat sizning otryadingiz bortda bo'lsa, yordam bera olasiz.
Siz har doim ham to'liq vaqtli loyiha menejerini talab qilmasligingiz mumkin bo'lsa-da, siz hali ham kimdir loyihani boshqarish vazifalarini bajarishini talab qilasiz. Masalan, kichik bir jamoada aloqa va logistika bo'yicha faqat bitta odam bo'lishi etarli bo'lishi mumkin. Bu shaxs dizayner, prodyuser, hisob menejeri yoki dasturchi bo'lishi mumkin.
Loyiha boshqaruvini muhokama qilish uchun loyiha kontseptsiyasini tushunish muhimdir. Loyiha “noyob mahsulotni, xizmatni yaratish uchun vaqtinchalik urinishdir” Boshqa tomondan, korxonalar biznesni qo'llab-quvvatlash uchun olib boriladigan ishlardir. Loyihalar maqsadlaridan kelib chiqadigan operatsiyalardan farq qiladi yoki loyiha to'xtatiladi.
Loyiha atrof muhit o ’rtasidagi munosabatni m a’lum bir mahsulot ishlab chiqaradigan korxona uchun mahsulotni rivjlantirish loyihasi misolida ko’rib chiqish mumkin. Oddiy, uzoq muddat faoliyat tashkilot o’zgarishlar va yaegilanish sharoitida talabning yuzaga chiqishiga asos bo’lib xizmat qiladi. Bu esa, natijada loyihaning paydo bo’lishiga olib keladi. Qachonki loyiha haqiqatdan boshlangan bo’Isa, u mustaqil rivojlana boshlaydi.
Loyihani amalga oshirish jarayonida uning ishtirokchilari o ’z vazifalarini bajarishga diqqat qaratadilar. Ular o ’z loyihalari olamida yashashadi, fikrlashadi va harakat qilishadi. Korxonani uzoq muddat doirasida tashkil qilishda, kichik nisbatan qisqa muddatli «loyiha» tashkiloti paydo bo’ldi. Loyihani amalga oshirish davomida korxonaning ishlab chiqarish, sotish, boshqaruvdagi oddiy hayoti davom etaveradi. Xuddi shu holat loyihaning muhitiga ham tegishli. Bu erda ham o’zgarishlar yuz berib, ular korxona orqali loyihaga ta ’sir etadi. Loyihaning mavjud shart-sharoit va ulami rivojidan ajralib bo’lmaydi. Demak, oldindan loyihaning bevosita muhitini (ya’ni, korxonaning o ’zini) va atrof muhitini (ya’ni, korxona atrofmi) hisobga olish kerak. Ularning o ’zgarishi, natijasida, loyiha muvaffaqiyati uchun hal qiluvchi o’rinni egallashi mumkin. Bundan tashkari ekologik loyihalar, institutsional loyihalar, xalqaro loyixalar kabi loyihalarning turlari mavjud. Iqtisodiyot boshqarmalarda va Respublikamizning iqtisodiyot vazirligida barcha turdagi loyihalar bilan ish olib boriladi.
|
| |
